Görüntüleme
41
İndirme
4
Sosyolojinin bilim dalı olarak 19. yüzyılda Avrupa’da ortaya çıkışı, günümüzde kabul edilen bir gerçekliktir. Özellikle Sanayi Devrimi ve Fransız İhtilali ile özdeşleştirdiğimiz sosyolojinin bilim olma serüveni, temelinde Batı merkezli bir anlayış çerçevesinde şekillenmiştir. Bir kriz bilimi olarak da ifade edilen ve Batı toplumunun sorunlarına çözüm aramak gayesinde olan Batı sosyolojisinin zamanla tüm dünya toplumları hakkında söz söyleme hakkını kendisinde gördüğü bir tarihsel süreç yaşanmıştır. Nitekim bu süreç, Osmanlı Devleti/Türkiye gibi, Batı-dışı toplumlar tarafından olduğu gibi kabul edilmek durumunda kalmış ve bu toplumlar tarafından Batı’da ortaya çıkan sosyoloji anlayışı genellikle aktarmacı bir zihniyetle takip edilmiştir. Zamanla sosyolojinin Batı-dışı toplumlar tarafından bir bilim olarak icra edilmesi, Batı merkezli sosyoloji anlayışının yeterli bulunmamasına, eleştirilmesine neden olmuştur. Özellikle Türkiye gibi, Fransa’dan sonra sosyolojinin akademik ve bilimsel açıdan gelişim gösterdiği ülkelerde, Batı sosyoloji anlayışının ve terminolojisinin Batı-dışı toplumları açıklamakta yetersiz kalacağı ve yerli anlayışların geliştirilebileceği düşüncesi ön plana çıkmıştır. Bu durumun gelişim göstermesinde, Batı merkezli sosyoloji anlayışının kapitalist sistemi meşru hale getiren bir tarafı olmasına yönelik düşüncelerin de var olması etkili olmuştur. Bu açıdan bakıldığında makalenin konusunu, Türkiye’de yaklaşık yüz yıllık bir tarihi olan sosyolojinin, yerli bir anlayışla Batı sosyolojine olan eleştirel bakış açısı oluşturmaktadır. Makalede Batı sosyoloji anlayışının Batı-dışı toplumlar tarafından olduğu gibi kabul edilmemesi neticesinde günümüz Türk sosyologlarının Batı merkezli sosyoloji anlayışının ne’liği ve kim’liğine yönelik görüş ve eleştirilerin ortaya konması amaçlanmıştır. Makalede öncelikle Batı’da sosyolojinin gelişim serüveni ele alınacak, Batı merkezli sosyoloji anlayışının kapitalist sistemi meşrulaştırma konusundaki durumuna yer verilecek ve son olarak günümüz Türk sosyologlarından hareketle Batı sosyolojisinin ne’liği ve kim’liği üzerine bir değerlendirme yapılacaktır. Bu bağlamdan hareketle, bir derleme türü olan makalede, doküman incelemesi yöntemi kullanılarak literatür taraması sonucu ulaşılan kaynaklardan konunun analizi yapılmıştır.
Today, it is an accepted reality that the emergence of sociology as a branch of science occurred in Europe in the nineteenth century. The adventure of sociology so as to be a science, which we associate especially with the Industrial Revolution and the French Revolution, has been shaped in the framework of a Western-centered understanding. Eventually, a historical process has been experienced through which Western sociology, which is also depicted as a science of crisis and strives to find solutions corresponding to the problems of Western society, is eligible to have a say about all world societies over time. Thus, this process had to be accepted as it was by non-Western societies such as the Ottoman Empire/Turkey, and the understanding of sociology that emerged in the West was usually followed with a transferrist mentality. In time, the practice of sociology as a science by non-Western societies caused the Western-centered understanding of sociology to be insufficient and to be critiqued. Especially in countries like Turkey, where sociology has developed academically and scientifically after France, the conception that Western sociological understanding and terminology will be inadequate to explain non-Western societies and that native conceptions might be developed has come to the forefront. The development of this situation was influenced by the fact that there were thoughts suggesting that the Western-centered understanding of sociology legitimizes the capitalist system. Considering this point of view, the subject of the article is the critical perception of sociology, which has a history of nearly a century in Turkey, to Western sociology with a native understanding. In the article, it is aimed at revealing the views and criticisms of today's Turkish sociologists concerning the nature and identity of the Western-centered sociological understanding in accordance with the fact that the Western understanding of sociology is not accepted as it is by non-Western societies. In the article, first of all, the development adventure of sociology in the West will be discussed, and then the situation of the Western-centered understanding of sociology in legitimizing the capitalist system will be included, and finally, an evaluation will be made on the nature and identity of Western sociology, based on contemporary Turkish sociologists. Within this context, in the article, which is a compilation type, the analysis of the subject was fulfilled from the sources reached as a consequence of the literature review by using the document review method.
Alan : Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Ulusal
Makale Detay 
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
