Özet:

In this study, from the latter periods of the Ottoman, from the beginning of the 1900s to the early years of the 21st century, a hundred years of historical process of commercial fishing in the Black Sea was studied according to the socio-political and socio-economic changes of the state. A parallel between the development of fishing and the implementation of government policies has been identified. These periods are, respectively, (i) the period prior to the 1950s in which single-party, state economic policies were implemented, (ii) the period between 1950 and 1980s in which multi-party, planned and semi-liberal economies were implemented, and (iii) the period of transition to the market economy and the period of growth and development of fishing, and the first years of the 1980s and 21st centuries. At the beginning of the period, there is no mention of the existence of any fishing industry in the region. Low fish prices, small boats, traditional and primitive methods of hunting did not provide the employees with an adequate income and guarantee. Fishing is done according to traditional procedures and local hunting activities such as yunus, morina and hamsi hunting are in the forefront. However, despite the increased hunting efforts in the Black Sea over about 30 years from the early 1980s to the first quarter of the 2000s, there was no parallel increase in the number of hunting to the ground. Especially this decline was observed in more demersal stocks. The decrease in demersal stocks, which began in the late 1980s, reached its highest level in the late 2010s. The state of the stock is the most important indicator of this collapse. In the same way, the number and technological development of the Black Sea fishing fleet is not profitable in terms of hunting productivity, on the contrary, in this process, the hunting in unit effort has fallen. From today, it is possible to say that the sustainability of a fisheries industry based on mercury only is largely at risk.

Anahtar Kelimeler:

Özet:

Bu çalışmada; Osmanlı’nın son dönemlerinden, 1900 yılların başından itibaren, 21. yüzyılın ilk yıllarına kadarki yaklaşık yüz yıllık tarihsel süreçte Karadeniz’deki ticari balıkçılık, devletin sosyo-politik ve sosyo-ekonomik değişimlerine bağlı olarak incelenmiştir. Sistematik olarak balıkçılığın gelişimi ile uygulanan devlet politikaları arasında bir paralellik tespit edilmiştir. Bu dönemler sırasıyla; (i) tek partili, devletçi ekonomik politikaların uygulandığı 1950 öncesi dönem, (ii) çok partili, planlı ve yarı liberal ekonominin uygulandığı 1950 ile 1980 arasındaki dönem ve (iii) pazar ekonomisine geçiş dönemi ile balıkçılığın büyüme ve gelişme dönemini oluşturan 1980 ile 21. yüzyılın ilk yıllarıdır. Dönem başında; bölgede herhangi bir balıkçılık sektörünün varlığından söz edilemez. Düşük balık fiyatları, küçük tekneler, geleneksel ve ilkel yöntemlerle yapılan avcılık çalışanlara uygun bir gelir ve güvence sağlamıyordu. Balıkçılık geleneksel usullere göre yapılmakta ve yunus, morina ve hamsi avcılığı gibi yerel avcılık faaliyetleri ön plandadır. Ancak 1980’li yılların başından itibaren başlayarak 2000’li yılların yaklaşık ilk çeyreğine kadar geçen yaklaşık 30 yıl boyunca Karadeniz’de artan av çabasına karşın karaya çıkarılan av miktarında paralel bir artış sağlanmamıştır. Özellikle bu azalma daha çok demersal stoklarda gözlenmiştir. 1980’li yılların sonundan itibaren demersal stoklarda başlayan azalmalar, 2010’lu yılların sonunda maksimum düzeye ulaşmıştır. Kalkan stoklarının durumu bu çöküşte en önemli göstergedir. Aynı şekilde Karadeniz balıkçı filosunun sayısal ve teknolojik olarak gelişmesinin av verimi açısından rantabl olmadığı, aksine bu süreçte birim çabadaki avın düştüğü gözlenmiştir. Bugün itibari ile sadece hamsi avcılığına dayalı bir balıkçılık sektörünün sürdürülebilirliğinin büyük ölçüde risk altında olduğunu söylemek mümkündür.