Özet:

Bu çalışma mısır bitkisinde zararlı yaprakpiresi Zyginidia sohrab Zatchvakin (Hemiptera: Cicadellidae)’ın biyoekolojsinin belirlenmesi amacıyla 2010-2012 yılları arasında Diyarbakır ilinde yürütülmüştür. Bu amaçla, zararlının doğaya ilk çıkış zamanı, alternatif konukçuları, ana ve ikinci ürün mısırdaki popülasyon gelişimi ve yılda verdiği döl sayısı belirlenmiştir. Çalışmalar mart ayından itibaren aralık ayına kadar haftalık olarak mısır ekiliş alanları ve tarım dışı alanlarda yürütülmüştür. Çalışma sonucunda, Z. sohrab’ın en erken nisan ayı ortasında doğaya çıktığı, dar yapraklı yabancıotlar üzerinde beslenerek en fazla Sorghum halepense (L.) Pers. (Kanyaş)’yi tercih ettiği ve haziran ayı başında ana ürün mısıra geçtiği belirlenmiştir. Ana ürün mısırda Z. sohrab popülasyonunun artarak olgunlaşma döneminde en üst seviyeye ulaştığı, hasattan sonra popülasyonun ikinci ürün mısıra göç ettiği ve ikinci üründe popülasyonun generatif-olgunlaşma döneminde en yüksek seviyeye ulaştığı belirlenmiştir. İkinci ürün mısırda sarı yapışkan tuzaklarda yakalanan ortalama birey sayısının, ana ürüne mısıra göre sekiz kat daha fazla olduğu ve Z. sohrab popülasyon oranının mısır bitkisinde beslenen diğer yaprakpiresi türleri (E. decipiens and A. decedens, P. striatus) içinde %90’ın üzerine çıkarak tek hakim tür haline geldiği belirlenmiştir. Zyginidia sohrab’ın bir yılda beş döl verdiği ve hava sıcaklıklarına bağlı olarak aralık ayında ergin dönemde diyapoza girdiği belirlenmiştir. Zararlı yoğunluğu artıran yabancıotlara karşı etkili bir mücadele ile gerektiği ve kimyasal mücadelede dışında alternatif mücadele yöntemleri ile biyolojik mücadele üzerine çalışmalar yapılması kanaatine varılmıştır.

Anahtar Kelimeler: