Özet:

Klasik İslâm literatüründe teknik bir terim olarak Kur’ân’ın maksatları tevhid, nübüvvet, âhiret ve adalet gibi üst başlıklar altında değerlendirilmiştir. Modern dünyada öne çıkan değerler paralelinde ise adı geçen bu kavramlardan biri olan “adalet” kavramı, hukuk ve ahlâk ilişkisi bağlamında ele alınmaktadır. İnsan hakları ve eşitlik, din ve vicdan hürriyeti gibi temel hak ve hürriyetleri de ifade eden bu kavram, literatürde daha çok insan fiilleri ve toplum hayatına ilişkin hedefleri kapsayacak biçimde İslâm hukukunun genel maksat ve gâyeleri başlığı altında analiz edilmektedir. Kutsal metinlerin amaçsal nitelik taşıması ile onları yorumlayabilecek yorum mekanizmaları arasında doğrusal bir ilişki vardır. Bu makalenin amacı da, gâî/teleolojik yorum metodu açısından Taberi’nin düşünce sistemini ve ilk yorum teorileri olarak nitelendirebilecek tefsir ve te’vil mekanizmalarına yaklaşımını analiz etmektir.

Anahtar Kelimeler: