Özet:

ÖZET Günümüzde cerrahi uygulamalar ve anestezi tekniklerindeki gelişmelerle birlikte, geleneksel yaklaşımdan farklı olarak, ameliyat sürecindeki hasta bakımı kanıta dayalı uygulamalara dayandırılmaktadır. Cerrahi Sonrası Hızlandırılmış İyileşme (Enhanced Recovery After Surgery; ERAS) protokolü ya da diğer adıyla Hızlandırılmış Cerrahi (Fast Track Surgery, FTS), kanıta dayalı uygulamalar arasında yer almaktadır. Cerrahi  sonrası hızlandırılmış iyileşme (ERAS) protokolleri, preoperatif organ fonksiyonunu koruyarak cerrahiyi takiben derin stres tepkisini azaltarak cerrahi prosedürlerden sonra erken iyileşmeyi sağlamak için tasarlanmış perioperatif bakım yollarıdır. ERAS protokolünün temel unsurlarını ameliyat öncesi danışmanlık, optimal beslenme, standart analjezik ve anestetik uygulanması ve erken mobilizasyonu içermektedir. ERAS protokolü ilk olarak kolorektal cerrahide uygulanmıştır. Daha sonra birçok cerrahi alanda başarılı sonuçlar elde edilmiştir. ERAS protokolünün uygulanmasıyla, cerrahi süreç boyunca hastanede yatış süresinin kısalması, cerrahi sonrası iyileşmenin hızlandırılması, komplikasyonların ve morbiditenin önlenmesi ve hastane maliyetinin azaltılması amaçlanmaktadır. ERAS protokolü cerrah, anestezist, hemşire, fizyoterapist ve diyetisyeni içeren multidisipliner bir yaklaşım gerektirmektedir. Bu multidisipliner yaklaşım içerisinde cerrahi hemşiresi ameliyat öncesi, ameliyat sırası ve ameliyat sonrası olmak üzere cerrahi sürecin her aşamasında aktif rol almaktadır. Bu nedenle cerrahi hemşiresi ERAS protokolündeki bağımlı ve bağımsız rollerini bilerek bunları hasta bakımına yansıtmalı, ERAS protokolüne ilişkin güncel yayınları takip etmeli ve gelişime açık olmalıdır. Bu makalede ERAS protokolü ve hemşirenin rolü tartışılmaktadır. Anahtar Kelimeler: Cerrahi sonrası hızlandırılmış iyileşme protokolü; Hızlandırılmış cerrahi; Hemşirelik ABSTRACT Enhanced Recovery After Surgery Protocol and Nurse’s Role Today, with advances in surgical practices and anesthesia techniques, as distinct from the traditional approach, the patient care in surgical process is based on evidence-based practice. Enhanced Recovery After Surgery (ERAS) protocol or so called Fast Track Surgery (FTS) is located among the evidence-based practices. Enhanced recovery after surgery (ERAS) protocols are multimodal perioperative care pathways designed to achieve early recovery after surgical procedures by maintaining preoperative organ function and reducing the profound stress response following surgery. The key elements of ERAS protocols include preoperative counselling, optimization of nutrition, standardized analgesic and anesthetic regimens and early mobilization. ERAS protocol was applied firstly in colorectal surgery. Then, in many surgical fields has been obtained successful results. With applying of ERAS protocol, it is aimed shortening length of stay in the hospital during surgical process, accelerating of recovery after surgery, prevention of complications and morbidity, and reduction of hospital costs. ERAS protocol is required a multidisciplinary approach including surgeons, anesthesiologists, nurses, physiotherapists and dietitians. In this multidisciplinary approach, surgical nurse must take an active role in every stage of the surgical process including preoperative, intraoperative and postoperative period. Therefore, surgical nurse should be aware of the dependent and independent roles in the ERAS protocol and should reflect them to the patient care, should follow recent publications related to ERAS protocol and should be open to development. In this article, ERAS protocol and nurse's role is discussed.  Key Words: Enhanced recovery after surgery protocol; Fast track surgery; Nursing

Anahtar Kelimeler: