Abstract:

Bu makalede, Mustafa Ahmed ez-Zerkā’nın “el-Fıkhu’l-İslâmî fi sevbihi’l-cedîd” adlı kitap projesinin kapsamı konusunda yeni bir kanaat ortaya konulması ve müellifin bu proje kapsamında yayımlamış olduğu ilk iki eserin yeni baskılarında yapılan değişikliklere dikkat çekilmesi hedeflenmiştir. Bu amaçla evvela müellifin kitaplarının ön sözlerindeki açıklamalardan hareket edilerek oradan elde edilen bilgilerin eserlerin muhtevası ile karşılaştırmalı bir şekilde yorumlanmasıyla projenin amaçları ile sonuçları arasındaki ilişki sorgulanmıştır. Daha sonra, müellifin “el-Medhal ilâ nazariyyeti’l-iltizâmi’l-‘âmme” adlı eserine yeni baskıda eklemiş olduğu “Nusûsu mevâddi’n-nazariyyeti’l-âmmeti li’l-iltizâmât fi’l-fıkhi’l-İslâmî” adlı kanun tasarısının bu projeyle ilişkisinin belirlenmesine çalışılmıştır. Vardığımız kanaate göre bu tasarı, müellifin yaptığı nihai değişiklikte başlangıçtaki plandan farklı bir biçimde ortaya çıkmış olsa da, daha önce projenin dördüncü cildi için planlanmış olan asıl çalışmanın yerine ikame edilmiş bir metindir. Zerka’nın İslam fıkhını yeni bir üslupla sunma çabasının somut neticelerinden bir olan bu metin, hem onun bu çabasının doğru anlaşılabilmesi hem de İslam fıkıh tarihinin son döneminin en önemli gelişmelerinden biri olan İslam fıkhına dayalı kanun yapma faaliyetinin daha ileri bir noktaya taşınabilmesi bakımından farkında olunması gereken bir özelliğe sahiptir. 

Keywords: