Özet:

Çalışma, Tebrizli bir dîvân şairi olan Alican Kavsî’nin şiirlerinde sosyal hayata ait unsurların tespit edilmesini içermektedir. Bu çerçevede Kavsî’nin şiirlerinden seçilen beyitler incelenmiştir. Çalışmanın amacı daha önceki yıllara ait olan yanlış bir inanışı yıkmak; Kavsî’nin beyitlerinden örnekler vererek toplumun yaşayışından uzak, dili anlaşılmayacak kadar ağır, saray çevresindeki şairlerin oluşturduğu bir edebiyat olarak düşünülen Dîvân Edebiyatı’nın aslında halkın yaşayışından pek de uzak olmadığını göstermektir. Verilen örneklerden görülecektir ki şair, dîvân şiirinin genel mantığı içinde kalarak gerçekçi gözlemler yapmış ve bunu beyitlerinde yansıtmıştır. Bunun dışında yaşadığı toplumun içinden örnekler vermiş, yaşayışa, geleneklere, insanların davranış biçimlerine ve ruh dünyalarına ait unsurları kullanmıştır. Beyitlerinde kullandığı dil anlaşılır ve devrin özelliklerini yansıtır bir biçimdedir. Beyitlerinden devrin yöneticilerine yönelik bilgilere de ulaşmak mümkündür. Yöntem olarak Kavsî’nin hayatı ve sanatı hakkında kısaca bilgi verilmiş, sonra beyitlerinden örnekler verilerek bu beyitlerdeki sosyal hayata uygun noktalar gösterilmiştir. Sonuç olarak dîvân şairlerinin özellikle de Kavsî’nin şiirlerinde yaşadığı döneme, toplumun yaşayışına ait unsurlar ortaya konulmaya gayret edilmiş ve sosyal hayatın izlerine ulaşılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: