Özet:

Amaç: Primer hiperparatiroidizmli hastalarda klinik belirti ve bulgular hastadan hastaya farklılıklar göstermektedir. Bu çalışmada, paratiroid adenom ağırlığı ile ameliyat öncesi tespit edilen serum parathormon (iPTH), kalsiyum (Ca), fosfor (P), alkalen fosfataz (ALP), 25-hidroksivitamin D (25(OH)D3) ve üriner kalsiyum atılımı gibi biyokimyasal parametreler arasında ilişki olup olmadığının tespiti amaçlandı. Gereç ve yöntem: Bu retrospektiv araştırmada, endokrinoloji polikliniğimizce 1996 - 2005 yılları arasında takip edilen, histopatolojik olarak paratiroid adenomu tanısı doğrulanmış 45 hasta çalışmaya alındı. Yüksek kreatinin düzeyleri, multiple endokrin neoplazi sendromu, paratiroid karsinomu olanlar ve patolojik incelemede paratiroid hiperplazisi tespit edilenler çalışmaya alınmadı. Hastaların iPTH, Ca, ALP, 25(OH)D3 ve 24 saatlik üriner kalsiyum atılımı kaydedildi. Pearson ‘bivariate’ korelasyon analizi yöntemiyle istatistiksel analiz yapıldı. Bulgular: Yaş ortalaması 52,7 yıl (23-76) olan 45 hastanın laboratuvar incelemelerinde; operasyon öncesi dönemde ortalama Ca:11,8 ± 1,0 mg/dL (aralık:10,1-15,4; normal: 8,5-10,5), P: 2,3 ± 0,5 mg/dL (aralık:1,2-3,5; normal: 2,7-4,5), ALP:332 ± 199 U/L (aralık: 80-1143; normal:90-260), 25(OH)D3:24,9 ± 23,5 ng/mL (aralık: 5-101; normal > 20), PTH: 376 ± 389 pg/mL (aralık: 65-1562; normal 10-65) ve idrar kalsiyum atılımı 523 mg/24 saat (aralık:98-850; normal: < 300) olarak tespit edildi. Paratiroid adenomlarının ortalama ağırlığı 1098 ± 804 mg (110- 3600)’dı. Adenom ağırlığı ile serum kalsiyum konsantrasyonları arasında anlamlı pozitif korelasyon (r=0,33, p < 0,05) ve 25(OH)D3 konsantrasyonları arasında anlamlı negatif korelasyon (r=-0,43, p < 0,01) tespit edildi. Ayrıca 25(OH)D3 ile PTH (r=-0,29, p < 0,05) ve ALP(r=-0,36, p < 0,05) arasında anlamlı negatif korelasyon, PTH ile ALP konsantrasyonları arasında anlamlı pozitif bir korelasyon (r=0,50, p=0,001) saptandı. Sonuç: Çalışmamızda paratiroid adenomu ağırlığı ile serum kalsiyum konsantrasyonları arasındaki pozitif korelasyon, adenom ağırlığının, hastalığın laboratuvar ve klinik prezentasyonunu etkilediğini göstermektedir. Paratiroid adenomu ağırlığı ve 25(OH)D3 düzeyi arasındaki negatif korelasyon, D vitamini eksikliğinin yaygın olarak görüldüğü ülkemiz için kayda değer bir bulgudur. D vitamini eksikliği, ülkemizde, asemptomatik primer hiperparatiroidi yanında, ciddi klinik bulgularla başvuran vakaların sık olarak görülmesine katkıda bulunabilir.

Anahtar Kelimeler: