Özet:

Bu çalışmada, dar alüvyal havzalardaki anakaya eğimi nedeniyle, yüzeye yakın yumuşak zemin tabakası içinde sıkışan sismik dalgaların çoklu yansıması, dönüşümü, üst üste binmesi ve yüzey dalgalarıyla olan girişiminin kuvvetli yer hareketlerine etkisi araştırılmıştır. Yarı sonsuz ortamda yatayda sürekli olmayan tabakalaşma nedeniyle meydana gelen karmaşık saha davranışı Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği 2018 hükümlerinde zayıf olarak nitelendirilen ve analize ihtiyaç duyulan ZD ve ZE zemin sınıflarında sonlu farklar yaklaşımı kullanılarak bir boyutlu (1D) ve iki boyutlu (2D) doğrusal olmayan saha tepki analizleriyle incelenmiştir. Farklı seviyelerdeki 22 adet deprem ivme kaydı anakaya hareketi olarak modellere etkitilerek yüzeye eşit aralıkla sıralanan çok sayıda yapay kayıtçılarla ivme zaman geçmişleri toplanmış, tüm noktalarda ivme spektrumları ve zemin büyütmeleri belirlenmiştir. Sonuç olarak dar havzalar için bir ve iki boyutlu dinamik analizlerle elde edilmiş mutlak ivme spektrumlarının oranıyla her bir noktada periyoda (T) ve havza kenarından boyutsuz mesafeye (x/L) bağlı konuma göre tanımlanan ve henüz yürüklükteki yönetmeliğimizde olmayan Spektral Şiddet Faktörleri (AGF2D/1D) hesaplanmış grafiklerle kullanıma ve bilimsel tartışmaya sunulmuştur. Sonuçların, havza yapısındaki sahalarda yapılara gelecek deprem yüklerini belirleyen spektrumların güvenilir hesaplanmasıyla beklenmeyen hasar ve kayıpların önüne geçilmesinde yardımcı olacağı, deprem haritalarının geliştirilmesine, güvenli yerleşme ve yapılaşmanın sağlanmasına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler: