Özet:

Bu çalışma Samandağ/Hatay koşullarında, farklı orijinli (Tayland, Singapur, Endonezya ve Vietnam) lif kabağı popülasyonlarının verim, verim öğeleri ve bazı meyve özelliklerini belirlemek amacıyla 2016 yılında çiftçi şartlarında yürütülmüştür. Çalışmada ilgili bölgelerden temin edilen ve Tayland-1, Tayland-2, Singapur-1, Endonezya-1, Vietnam-1 ve Samandağ-1 olarak adlandırılan 6 lif kabağı popülasyonu materyal olarak kullanılmıştır. Çalışmaya ilişkin deneme, Tesadüf Blokları Deneme Deseni uyarınca 3 tekerrürlü olarak sıra arası ve sıra üzeri mesafe 4 metre olacak şekilde kurulmuştur. Deneme parsellerindeki bitkiler deneme alanı üzerine kurulan 2 metre yüksekliğindeki çardağa yönlendirilmiştir. Çalışmada materyal olarak kullanılan popülasyonlara ilişkin olarak lif verimi, meyve uzunluğu, ortalama meyve çapı, meyve sayısı, meyve ağırlığı, meyve başına tohum sayısı, 1000 tohum ağırlığı, meyve lif oranı, meyve tohum oranı ve meyve kabuk oranı özellikleri incelenmiştir. İncelenen özelliklere ilişkin elde edilen veriler SAS istatistik paket programı aracılığı ile Tesadüf Blokları Deneme Deseni uyarınca varyans analizine (ANOVA) tabi tutulmuş ve ortalamalar arasında istatistiksel olarak önemli farklılık belirlenen özellikler F testi uyarınca irdelenerek DUNCAN testi vasıtası ile P<0.05 önem seviyesinde gruplandırılmıştır. Çalışma sonucunda popülasyonlar arasında, lif verimi, meyve uzunluğu, ortalama meyve çapı, meyve sayısı, meyve ağırlığı, meyve başına tohum sayısı, meyve lif oranı ve meyve tohum oranı değerleri yönünden istatistiksel açıdan P<0.01, 1000 tohum ağırlığı değerleri yönünden ise P<0.05 düzeyinde önemli farklılık olduğu saptanmıştır. Çalışmada incelenen özelliklere ilişkin olarak elde edilen ortalama değerlerin, lif veriminde 55.02 g/bitki (Vietnam-1) ile 1730.88 g/bitki (Samandağ-1); meyve uzunluğunda 255.00 mm (Vietnam -1) ile 631.67 mm (Singapur-1); ortalama meyve çapında 46.65 mm (Singapur-1) ile 95.51 mm (Samandağ-1); meyve sayısında 4.43 adet/bitki (Vietnam-1) ile 36.53 adet/bitki (Tayland-2); meyve ağırlığında 66.01 g (Vietnem-1) ile 191.64 g (Samandağ-1); meyve başına tohum sayısında 253.33 (Tayland-1) ile 532.33 (Endonezya-1); meyve lif oranında % 17.30 (Singapur-1) ile % 36.03 (Samandağ-1); meyve tohum oranında % 21.49 (Samandağ-1) ile % 41.66 (Singapur-1); 1000 tohum ağırlığında 64.42 (Vietnam-1) ile 110.35 (Tayland-2); meyve kabuk oranında ise % 40.15 (Tayland-2) ile % 49.18 (Tayland-1) arasında değişim gösterdiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: