Özet:

Nahiv usûlü, icmâlî nahiv delillerinden, onlarla istidlal usûllerinden ve delil getirilenin durumundan bahseden bir ilimdir. Tartışmalı olmakla birlikte nahiv usulünün semâ, icmâ, kıyas, istishab olmak üzere dört delili vardır. Suyûtî, İbn Cinnî, el-Enbârî, ez-Zeccâcî gibi önemli nahivciler nahiv usûlü alanında müstakil eserler yazmışlar ve bu delillerden bahsetmişlerdir. Şair ve edip olan İbn Mu’tî, kıraat, hadis, fıkıh, Arap dili ilimleri gibi farklı ilim dallarında eser vermiş bir nahivcidir. Manzum gramer kitabı ed-Dürretü’l-Elfiyye, onun en yetkin eseridir. Gramer tarihinde önemli bir yere sahip bu eserinde İbn Mu’ti, nahiv usûlü delillerinden semâ, icmâ, kıyas, istishâbı kullanmış ve şâhid olarak başta Kur’an olmak üzere hadis, Arap şiiri ve darb-ı mesellerden istişhadda bulunmuştur. Bu çalışmamızda Arap grameri tarihinde ilk elfiyye olan bu eserin kısa bir tanıtımını yaptıktan sonra eserde kullanılan istidlal usüllerine ve getirilen şâhitlere yer vererek eserin ilim câmiasında daha iyi anlaşılmasına katkı sağlamayı hedefledik.

Anahtar Kelimeler: