Çağdaş Uygur Türkçesinde /-GAn/ eki, ortaç eki olarak kullanılmasının yanı sıra yüklem çekiminde de sık kullanılan dil bilgisel zaman ve görünüş işaretleyicilerinden biridir. Çok işlevli olan /-GAn/ eki görünüş bakımından genellikle bitmişliği bağlama göre kimi zaman sonuçsallığı ifade eder, zaman bakımından ise farklı bağlamlara göre bazen geçmiş zamanı, bazense geçmişteki bir olayın şimdiki sonuçlarını anlatır. Zamansal atıf çerçevesinde /-GAn/ eki, olay zamanı, konuşma zamanı ve referans zamanı aralarında çeşitli zamansal sıralanma ilişkilerini sergiler. Literatürde bu ek hakkında, işaret ettiği farklı zaman dilimleri göz önünde bulundurularak ayrı açılardan açıklamalara yer verilmiştir. Ancak ekin çok işlevliliği üzerinde ayrıntılı çalışmalar bulunmamaktadır. Bu çalışmada /-GAn/ ekinin tarihsel gelişimine ve Uygur Türkçesindeki kullanımı üzerine yapılan çalışmalara kısaca göz atıldıktan sonra eke ilişkin örnek cümleler, zamansal sıralama ilişki türüne göre sınıflandırılarak onun görünüş ve zaman farklılıkları incelenecek farklılıklara neden olan sözlüksel ve bağlamsal etkenler açıklanmaya çalışılacaktır.
In contemporary Uighur Turkish /-GAn/ attachment, as well as its use as a partner attachment, the language is one of the information time and appearance indicators that is often used in charging. The multi-functional /-GAn/ attachment is usually the end in terms of appearance; sometimes it means the end in terms of connection; sometimes it means the end in terms of time, and sometimes it means the past in terms of different contexts, sometimes it means the present results of a past event. In the time reference frame /-GAn/ attachment shows the time of the event, time of speech and time of reference various time ranking relationships between them. In literature, this addition has been explained from different points of view, taking into account the different time intervals it indicates. However, there is no detailed work on the functionality of the add-on. After a brief review of the historical development of the /-GAn/ appendix and the studies on its use in the Uyghur Turkish, the examples of the appendix will be classified according to the type of time ranking relationship, its appearance and time differences will be studied; the vocal and contextual factors that cause differences will be tried to explain.
Alan : Eğitim Bilimleri; Filoloji
Dergi Türü : Uluslararası
Benzer Makaleler | Yazar | # |
---|
Makale | Yazar | # |
---|