Özet:

İşletmelerin gerçekleştirdikleri faaliyetler sonucu ortaya çıkan finansal yapılarının bulundukları sektör dahilinde incelenmesi ile gerçekleştirilen finansal başarı ölçümü, şimdiki durumlarını göstermekle birlikte gelecekteki planlamalarına da yol gösterici olmaktadır. İşletmelerin rakipleri ile birlikte farklı faktörler altında değerlendirilmesi bir Çok Kriterli Karar Verme problemi olarak görülebilmektedir. Çalışmada BIST Perakende Ticaret endeksinde yer alan işletmelerin 2018-2021 dönemini kapsayan finansal başarı ölçümleri işletmelerin bilançolarından elde edilen Cari Oran, Net İşletme Sermayesi Oranı, Net Kar Marjı, Öz Sermaye Karlılık Oranı, Aktif Devir Hızı, Dönen Varlık Devir Hızı, Borç Oranı ve Öz Sermaye Oranı üzerinden MSY ve WSM yöntemleri ile ÇKKV bakış açısıyla birlikte değerlendirilmiştir. WSM yaklaşımı için geliştirilen duyarlılık analizi ile ise işletmelerin üst sıralarında yer alan rakiplerini yakalamaları için hangi faktörde ne miktarda iyileştirilme yapılması gerektiği sorusuna cevap aranmıştır. Ortaya çıkan sonuçlara göre her bir işletmenin faktör bazında yapacağı iyileştirmeler ile hangi rakiplerini geçebileceğine dair çıkarımlar net sayısal değerlerle sağlanmıştır. Çalışmada faktörleri ağırlıklandırmada optimizasyon temelli MSY kullanılmıştır. WSM ile ise işletmeler finansal performansları sıralanmıştır. Maks-min normalizasyonuna ve WSM’ye uyacak biçimde tasarlanan duyarlılık analizi ile ise ileri düzey analizler gerçekleştirilmiştir. Bu sayede gelecekteki iyileşme alanları etkili biçim de işletmelere özgü keşfedilmiştir. Örneğin işletmelerin bazı finansal alanlarda yapacağı iyileştirmelerin gereksiz olduğu saptanırken, bazı alanlarda ise hedeflenmesi gereken iyileştirme miktarlarının kesin olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: