Özet:

Amaç: Çalışmanın amacı kitosan ve taurin-kitosan jel uygulanan fare deri yarasında epidermal büyüme faktörü reseptörü (EGF-r) ve fibronektinin dağılımlarını gözlemektir. Yöntemler: Dorsal bölgeden kesi yarası oluşturulan farelerden iki grup oluşturuldu; 1. grup: Kitosan uygulanan grup, 2. grup: Taurin-Kitosan uygulanan grup. Etken maddeler deneklere lokal olarak uygulandı. Yara oluşumunu izleyen 6. saat, 1., 3., 5. ve 7. günlerde doku örnekleri alınarak EGF-r ve fibronektin ile immünohistokimyasal olarak boyandı. Bulgular: Boyama sonucunda taurin-kitosan uygulanan gruplarda daha belirgin olmak üzere, 3. güne değin yaygın EGF-r tutulumu saptandı. Pozitif tutulum yara dokusu, yara dudakları, fibroblast, düz kas hücreleri ve damar hücrelerinde belirgindi. Fibronektin ise yine 2. grupta daha belirgin olmak üzere iyileşmenin erken evrelerinde dermis bazal membranlarında ve kollagen liflerinde izlendi. 5. ve 7. günlerde fibronektin tutulumunun belirgin olarak azaldığı ancak dermis-epidermis bağlantı bölgesinde güçlü reaktivitenin sürdüğü gözlendi. Sonuç: Yara bölgesinde reepitelizasyon ve dermal onarımın taurin-kitosan jel uygulanan grupta, kitosan uygulanan gruba karşın daha hızlı olduğu belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: EGF-r, fibronektin, kitosan, taurin, yara iyileşmesi Immunohistochemistry of EGF Receptor and Fibronectin in Wounds Healing Treated with Chitosan and Taurine-Chitosan Objective: The purpose of this study is to observe the pattern and distribution of epidermal growth factor receptor (EGF-r) and fibronectin in mice skin wounds treated with chitosan and taurine-chitosan gel. Methods: The mice were incised on their dorsums and divided into two groups: Group 1: Chitosan gel applied group, Group 2: Taurine-Chitosan gel applied group. Gels were locally applied on the animals. The sections were excised at the 6th hour, and on the 1st, 3rd, 5th and 7th days following incision. They were then stained for EGF-r and fibronectin with immunohistochemical methods. Results: Immunostaining revealed a positive area of EGF-r staining persisting up to the 3rd day especially in group 2. The positive area was located between the injured tissue, wound exudates, fibroblasts, smooth muscle cells and the vascular cells. During the early phase of healing in the dermis, fibronectin was detected earlier in the basement membrane and collagen bundles especially in group 2. On the 5th and 7th days, the fibronectin staining decreased markedly, but strong reactivity persisted in the dermal-epidermal junctions. Conclusion: Reepithelization and repair of  wounds in the dermis were found to be  more rapid in the group treated with taurine-chitosan gel than the group treated with chitosan gel.  Key Words: EGF-r, fibronectin, chitosan, taurine, wound healing

Anahtar Kelimeler: