Özet:

Allah, Âdem’i ve eşini yoktan var ettikten sonra nesillerin çoğalması ve devamı hep evlilik yoluyla sağlamıştır. Toplumların yaşadığı zaman, mekân ve sosyal yapısı farklı olsa da kadın ile erkeğin bir araya gelip bir yuva kurmaları öncesinde birtakım törenler düzenlenir, ritüeller yapılır. Düğün öncesinde ve esnasında erkek tarafından evlenecek kıza veya kızın ailesine bazı mal, para ve hediyeler takdim edilir. Bu hediyelerin üst ve alt limiti ailelerin sosyal statüsü ve maddi gücü nispetinde olur. Alt sınırı bir demir yüzük olabileceği gibi, üst sınırı ise ailelerin sosyal yapısına ve statüsüne göre büyük bir rakam da olabilir. Kızın ailesine veya kendisine takdim edilen bu hediyeler, mehir, başlık veya kalıng diye isimlendirilir. Çalışmamızın temelini teşkil eden âyette (Kasas,28/27.) olduğu gibi bazı toplumlarda söz konusu evliliğin bedeli olarak belli bir süre için hizmet de olabilir. Bu çalışmamızda Şuyab (a.s) ile Musa (a.s) arasında geçen, kızlarından birisi ile evlendirilmesinin karşılığı belli bir süre hizmetin istenmesi üzerinde durulacaktır. İstenen bu hizmetin babası için yapılan bir hizmet mi, kızların mehiri mi sayılacağı konusu üzerinde durulacak, bizden öncekilerin şeriatının bağlayıcılığı konusunda İslâm hukukçu ve usûlcülerinin açıklamalarına yer verilecektir. Bunun için başlık ve mehir kavramlarının izahı yapılırken usûl ve hukuk kaynaklarına baş vurulacak ile temel ana kaynaklarımız olan tefsir ve özellikle Ahkâm tefsirlerine baş vurulacaktır.

Anahtar Kelimeler: