Önemli birtakım deniz yolları üzerinde bulunan ve bereketli topraklara sahip olan Yemen farklı kültür ve medeniyetlerin uğrak mekanı olmuş, birçok devlete ev sahipliği yapmış, jeoplolitik konumu itibariyle de her daim önemini korumuştur. Bu bölgeye özellikle 16. yüzyıldan itibaren Osmanlı Devleti dahil olmuş, Osmanlı’nın Yemen hakimiyeti kesintilerle birlikte 20. yüzyılın başlarına kadar devam etmiştir. Osmanlı Devleti zamanında bölgede çıkan birçok isyan ve sıkıntılara rağmen siyasi, idari, dini ve içtimai alanlarda yapılar inşa edilmiş, farklı kültürlerin içiçe yaşadığı Yemen’de Osmanlı kültürü varlık alanı bulmuştur. Bu varlık alanlarından biri de kültürlerin etkileşim aracı olan dildir. Bu çalışmada Yemen-Osmanlı münasebetleri çerçevesinde Yemen Arap lehçesinde kullanılan Türkçe unsurların belirlenmesi ve çeşitli yönleriyle değerlendirilmesi hedeflenmiştir. Aslında Türkçe-Arapça etkileşimi genel olarak Türklerin İslamiyeti kabulü neticesinde ilk olarak dinî lafızların aktarımıyla başlayan ve zamanla gündelik konuşma diline varıncaya kadar hayatın diğer alanlarında da etkisini hissettiren doğal bir süreç olarak karşımıza çıkmaktadır. Türkçe ve Arapça arasındaki dil etkileşimi tek taraflı olmamış her iki dil de birbirinden kelime almış ve kelime vermiştir. Osmanlı’da devlet işlerinde kullanılan resmi dil Osmanlı Türkçesi olsa da Osmanlı hakimiyeti altındaki diğer bölgelerde etki alanı geniş olan Türkçe, Farsça, Arapça, Rumca, Ermenice vb. diller de konuşulmaktaydı. Nitekim Osmanlı Türkçesi, içerisinde Arapça-Farsça sözcük ve dil bilgisi kuralları içermesi sebebiyle adeta imparatorluk dili olmuştur. Bu durum Türkçenin Arap lehçeleri üzerindeki etkisinin boyutunu da şekillendirmiştir. Bu yönüyle Osmanlı Türkçesi, gerek doğrudan Türkçe kelimelerin gerek Farsça ve diğer batı dillerindeki birçok kelimenin Arap lehçelerine aktarımında aracı dil konumunda olmuştur. Hal böyle olunca Türkçenin Yemen bölgesi Arap lehçesinde dahi hem sözcük hem de yapı/ekler bağlamındaki etkisi diğer komşu Arap ülkelerinin lehçelerine (Suriye, Irak, Lübnan vb.) oranla azımsanamaz nitelikte ve nicelikte olmuştur. Türkçenin Yemen lehçesi üzerindeki etkisi günlük konuşma dilinin yanı sıra Yemen bölgesi yerleşim yerleri-kabile adlarında ve kalıp ifadelerinde/atasözlerinde de müşahede edilmiştir.
Yemen, which is located on a significant number of sea roads and has prosperous lands, has become a place of visit for different cultures and civilizations, has hosted many states, and has always preserved its importance in terms of its geopolitical location. The Ottoman State was included in this region especially since the 16th century, and the Ottoman domination of Yemen continued with cuts until the beginning of the 20th century. Despite the many rebellions and troubles that occurred in the region during the Ottoman state, structures were built in political, administrative, religious and domestic areas, and Ottoman culture in Yemen, where different cultures lived, found the area of existence. One of these fields of existence is the language that is the instrument of interaction of cultures. This study aims to identify and evaluate the Turkish elements used in the Arabic language of Yemen in the framework of the Yemen-Osman relationships. In fact, Turkish-Arabic interaction generally comes to us as a natural process that begins with the translation of religious words in the result of the Turkish acceptance of Islam, and feels its influence in other areas of life until it reaches the daily speech language over time. The language interaction between Turkish and Arabic has not been unilateral and both languages have taken and given words from each other. The official language used in the Ottoman state affairs is Ottoman Turkish, but in other regions under Ottoman domination the influence area is wide, Turkish, Persian, Arabic, Romanian, Armenian, etc. The languages were also spoken. In fact, Ottoman Turkish has become an imperial language because it contains the rules of Arabic-Farsic word and language knowledge. This has also shaped the size of the influence of the Turkish on the Arab leaves. In this regard, the Ottoman Turkish has been the medium language in the translation of many words in the Arabic languages of both the direct Turkish words and the Persian and other Western languages. When this happens, the Turkish region of Yemen, even in the Arabic language, has an impact in both the word and the structure/ecler context on the languages of other neighboring Arab countries (Syria, Iraq, Lebanon, etc.). It has been in unbeatable quality and quantity. The influence of Turkish on the Yemeni speech has been reflected in the daily speech language as well as in the names of the settlements in the Yemeni region and in the template expressions/titles.
Alan : İlahiyat
Dergi Türü : Ulusal
Benzer Makaleler | Yazar | # |
---|
Makale | Yazar | # |
---|