13-15. yüzyıllar; Anadolu’da siyasî, sosyal ve ekonomik yönden kargaşaların, toplumsal çatışmaların yoğun olarak görüldüğü bir zaman dilimidir. İktidar mücadelelerin şiddetle devam ettiği bu zaman diliminde Anadolu halkı çaresizlik ve umutsuzluk içerisinde kendi kabuğuna çekilmiş ve Türkmen dervişlerinin etrafında toplanmaya başlamışlardır. Edebiyat ve kültür hayatının da yabancı kültürlerin olumsuz etkisine maruz kaldığı bu zamanda tasavvufi cereyanların ve sözlü edebiyat geleneğinin arttığı görülmektedir. Arapça ve Farsça kaynaklara vakıf olamayan veya sınırlı sayıdaki Türkçe eserlere ulaşamayan halk kendi diliyle ve sözlü gelenekte devam eden halk edebiyatı ürünleri ile okuma ve dinleme ihtiyacını karşılamaya çalışmış ve buradan öğrendikleriyle de toplumsal çöküntü hâlini yaşayan Selçuklu toplumu, âdeta bir moral deposu olarak devrin önemli bir bilge tipini temsil eden Nasreddin Hoca fıkralarına sarılmıştır. Onun fıkralarında toplumun aksayan her yönüyle ilgili çözümler bulunmaktadır. Nasreddin Hoca fıkralarıyla ilgili pek çok metin yayımı arasından sözlü gelenekte çok bilinen/anlatılan, hemen birçok kaynakta yer alan, Ahilik değerlerinin mesajlarını yoğun şekilde yansıtan ve mizahî yönü kuvvetli fıkralar seçilmiştir. Burada fıkraların Nasreddin Hoca'ya ait olup olmadığından ziyade Nasreddin Hoca geleneğinde anlatılıp anlatılmadığı esas alınmıştır. Bu makalede Hoca’nın seçilmiş fıkralarında; Ahilik teşkilatının temel değerlerinin ele alınması amaçlanmıştır. Anahtar Kelimeler: Ahilik, Nasreddin Hoca, Nasreddin Hoca Fıkraları, 13. Yüzyıl, Sözlü Kültür, Ahiliğin Esasları.
The 13th and 15th centuries are a period of time in which political, social and economic confusions and social conflicts are widely seen in Anadolu. In this period of time, when the struggle of power continued strongly, the Anadolu people were dragged into their own skin in disappointment and disappointment and began to gather around the Turkmen dervis. As literary and cultural life is also exposed to the negative effects of foreign cultures, it is seen that the tasavvufi cereans and the oral literary tradition are increasing. The people who are unable to be founded in Arabic and Persian sources or unable to reach a limited number of Turkish works have tried to meet the need for reading and listening with their own language and oral literature products, and the Selçuklu society, who lives in a state of social collapse with what they learned from here, is hugged with the Nasreddin Hoca jokes, which represent a significant type of wisdom of the revolution as a moral warehouse. In his jokes there are solutions to all aspects of society. Among many text publications related to the Nasreddin Hoca jokes, the verbal tradition is well-known/interpreted, and in many sources, the messaging of the values of the Agility is strongly reflected and the humoristic aspect is strongly selected. This is based on whether the jokes belong to Nasreddin Hoca rather than whether they were told in Nasreddin Hoca tradition. In this article, Hoca's chosen jokes are aimed at addressing the basic values of the Ahilik organization. Keywords: Ahead, Nasreddin Hoca, Nasreddin Hoca Witnesses, 13. The century, the literal culture, the principles of alienation.
Alan : Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Uluslararası
Benzer Makaleler | Yazar | # |
---|
Makale | Yazar | # |
---|