Özet:

Bu araştırmada somatik hücre sayımı sonuçlarına göre mastitis olgusu belirlenmiş hayvanların sütlerinde nilnk oksit düzeyi ile somatik hücre sayısı arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmada 4-5 yaşlı laktasyon ortasında bulunan, 64 fsviçre Esmeri süt ineğinin her bir meme lobundan alınmış 256 süt örneği Kullanılmıştır. Kalitatif hücre sayım yöntemi kullanılarak elde edilen somatik hücre sayımı (SHS) sonuçlanna göre gruplar oluşturulmuştur. Somatik hücre sayısı ml'sinde 0 - 200000 adet olan 93 örnek kontrol grubu. SHS ml'sinde 200000 - 400000 adet oian 46 örnek mastitis şüpheli grubu, 400000 -1200000 adet olan 49 ömek 1. grubu, 1200000 - 2200000 adet olan 33 örnek 2. grubu, 2200000'den (azla olan 35 örnek ise 3. grubu oluşturmuştur, Sül örneklerinde Griess reaksiyonu temeline dayanan spektrofotometrik yöntem kullanılarak nilnk oksit ve nrtrit düzeyleri belirlenmişi ir. Nitrik oksit düzeyi sağlıklı grupta ortalama 21,27+2,86 )jmol/L olarak tespit edilirken mastitis şüpheli garpta 22,55+3,09 (imol/L, 1, 2 ve 3 grupta sırasıyla 27,42+2,54 |imol/L, 30,75+2,62 pmol/L.37,42±6,27 umol/L. nitrit düzeylen ise sağlıklı sütlerde 0,52±0.35 |imo!/L olarak belirlenirken mastitis şüpheli sütlerde 0,52+0,43 nmol/L, mastitisın derecesi arttıkça (sırasıyla 1,2 ve 3.grup) 0,99+0,54 fimot/L, 1,13+0,27 umol/L, 1,34+0,46 ^mol/L olarak belirlenmiştir, Sağlıklı ve mastitisli sütler arasında nitrik oksit miktarı bakımından bir fatklıltk bulunmazken, mastitisin derecesi ile birlikte anlamlı düzeyde arttığı ve bu üç grubun nitrik oksit düzeylerinin sağlıklı ve mastitis şüpheli sütlerden yüksek olduğu belirlenmiştir (p<0.05). Nitrit düzeyleri ise kan nitrit düzeyleri bakımından sağlıklı ve şüpheli grup arasında anlamlı bir fark bulunmazken bahsi geçen bu gruplar ile mastitisli sütler arasında fark bulunmuştur (p<0.05). Elde edilen bulgular sonucunda mastitisli inek sütlerinde nitrik oksit ile parçalanma ürünlerinden nitrit düzeyinde bir artış ve süt somatik hücre sayısı ile süt nitrik oksit miktarı arasında anlamlı pozitif bir ilişkinin olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler: