Özet:

Bu çalışmada OECD ülkelerinde sağlık harcamalarını belirleyen etkenler ve sağlık sistemlerinin bu etkenler üzerinde etkili olup olmadığı anlaşılmaya çalışılmıştır. Bu doğrultuda 27 OECD ülkesinin 1995-2020 yılları arasındaki yıllık verileri ile panel kointegrasyon ekonometrik modeli oluşturulmuştur. Bunun yanında bu çalışmada sağlık sistemlerinin, sağlık harcamalarının belirleyicileri üzerindeki etkilerinin anlaşılması amaçlandığı için sağlık sistemleri ayrı ayrı modellenmiştir. Bu nedenle birinci modelde 27 OECD ülkesinin verileri incelenmiştir. İkinci modelde ise Beveridge sağlık sistemini benimseyen 14 ülkenin verileri, üçüncü modelde Bismarck sağlık sistemini benimseyen 13 ülkenin verileri modellenmiştir. Analizlerden doğru sonuçlar alabilmek için çalışmada kullanılan serilere ve kurulan modellere panel kointegrasyon analizinin gerektirdiği testler uygulanmıştır. Bu doğrultuda öncelikle serilere homojenlik ve yatay kesit bağımlılık testleri yapılmış ve bu testler sonucunda serilerin heterojen oldukları ve yatay kesit bağımlılığına sahip oldukları saptanmıştır. Buradan hareketlere serilere heterojenliği esas alan ikinci nesil panel birim kök testleri uygulanmıştır. Birim kök testleri sonucunda serilerin aynı derecede durağan olduklarının anlaşılması üzerine modeller oluşturulmuş ve bu sefer modellere yönelik homojenlik ve yatay kesit bağımlılık testleri yapılmış ve 3 modelin de heterojen olduğu ve yatay kesit bağımlılığına sahip oldukları ortaya konmuştur. Sonraki aşamada ise modellere kointegrasyon testleri yapılmıştır. Çalışmanın son aşamasında da CUP-FM kointegrasyon tahmincisinin sonuçları değerlendirilmiştir. Bu tahmin sonucunda ise sağlık sistemlerinin sağlık harcamalarını belirleyen etkenler üzerinde etkili olduğu ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler: