Özet:

2019 yılı sonunda başlayan ve giderek tüm dünya geneline yayılan Koronavirüs (COVID-19) pandemisi turizm sektörünü olumsuz anlamda etkilemiştir. Bu çalışmanın amacı, gelişmekte olan ülkelerde etkili turizm diplomasisi ve aşı turizminin Üçlü Sarmal Modeli çerçevesinde incelenmesidir. Bu araştırmada etkili turizm diplomasisi ve üçlü sarmal modeli ile 3 Baltık Ülkesi’nde (Letonya, Litvanya ve Estonya) COVID-19 pandemisi sonrası 2021-2030 yıllarını kapsayacak 10 yıllık dönem içerisinde bölgesel kalkınma, istikrarlı/birikimsel büyüme, stratejik planlama ve inovasyon odaklı bütünsel perspektif taşıyan etkili bir strateji ajandası önerilmektedir. Turizm sektöründe COVID-19 pandemisinin oluşturduğu tahribatı optimum düzeyde iyileştirmek maksadıyla çok-katmanlı yönetişim bağlamında kalkınma, stratejik planlama, istikrarlı/birikimsel büyüme ve etkili stratejilerin uygulanmasında kamu kurumları ile özel sektör arasındaki etkileşimin yanı sıra üniversitelerin, araştırma merkezlerinin, sivil toplum kuruluşlarının, düşünce kuruluşlarının, yerel yönetimlerin, gençlerin ve girişimcilerin doğrudan dayanışma ve işbirliği mekanizmasına dahil edilmesi gerekmektedir. Turizm sektörünün en az 38 farklı sektöre de olumlu etkisi dikkate alındığında özellikle itici güç etkisi anlamı taşıması bakımından bölgeler-arası, şehirler-arası ve sektörler-arası düzeylerde dayanışma ve işbirliği mekanizmalarına fonksiyonel bir yapı kazandırılmalıdır. Çalışmada, turizm diplomasisi kapsamında ülkelerin aşı turizmi stratejileri de incelenmiştir. COVID-19 pandemisine son vermesi düşünülen “BioNTech-Pfizer Aşısı”, “AstraZeneca-JohnsonJohnson-Oxford Üniversitesi Aşısı”, “Moderna Aşısı” vb. gibi aşıların aşı turizmi kapsamında turistlerin aşı yaptırma niyetleri ve COVID-19 pasaportu çıkarma amacıyla ülkelere seyahat etmelerindeki nedensellik açıklanmıştır.

Anahtar Kelimeler: