Özet:

Amaç: Bu çalışmanın amacı gebelik öncesi, gebelik ve laktasyon dönemlerinde maternal diyetle fazla miktarda fruktoz alımının anne ve yavru sıçanlarda kanda bazı lipit parametreleri ile karaciğerde trigliserit birikimi üzerine etkilerini incelemektir. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya 10 adet aynı tür (Sprague Dawley) ve soydan gelen anne sıçan (her grupta n=5 adet), 23 adet fruktoz ve 29 adet maltodekstrin grubundan doğan toplam 52 adet yavru sıçan ile eşleşme için 2 adet erkek sıçan dahil edilmiştir. İki haftalık arınma (wash-out) süresi sonunda birinci gruba %20 w/v konsantrasyonunda fruktoz, ikinci gruba da aynı miktarda maltodekstrin verilmiştir. On iki haftalık diyet müdahalesi sonrası gebe kalan sıçanlar gebelik ve laktasyon dönemlerinde aynı şekilde beslenmiş ve laktasyon döneminin sonunda organ ve doku izolasyonu için ötanazi yapılarak deney sonlandırılmıştır. Sıçanların su ve yem tüketimleri kaydedilmiş, kanda trigliserit ve serbest yağ asitleri ile karaciğerde trigliserit birikimleri uygun olan kolorimetrik veya florometrik yöntemle analiz edilmiştir. Bulgular: Çalışma sonucunda sıçanların ortalama yem ve su tüketimleri ile terminal dönem vücut ağırlıkları için gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır. Yüksek miktarda fruktoz alan anne sıçanlar ile maternal diyetle fruktoza maruz kalan yavru sıçanlarda plazma ve karaciğer trigliserit miktarları ile plazma toplam serbest yağ asitleri düzeyinde artış saptanmıştır (p=0.05). Sonuç: Sonuç olarak bu çalışma, fruktoza uzun dönem maruziyetin gelişimsel programlama hipotezine göre trigliserit ve yağ asit metabolizmasını etkileyerek erişkin başlangıçlı kardiyovasküler hastalıkların oluşum riskini artırabileceğini göstermiştir.

Anahtar Kelimeler: