Özet:

Özellikle gelişmekte olan ülkelerde ve mega kentlerde sayıları sürekli artan motorlu taşıtlar, hava kirliliği kaynaklarının önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Araç emisyonlarından yayılan ince partikül madde (PM2.5), insan sağlığı ve çevre üzerinde olumsuz etkileri olan önemli bir kirleticidir. PM2.5 kirleticisinin önemli bileşenleri organik Karbon (OK) ve elementer karbondur (EK). PM2.5, OK ve EK seviyeleri, yoğun araç trafiğine sahip İstanbul mega kentinde bir sıcak noktada Mart ve Mayıs 2016 döneminde incelendi. Ayrıca aynı nokta 2016 yılı Mayıs ve Haziran aylarında ölçüm istasyonu yakınına büyük ağaçlar dikildikten sonra yeniden incelemeye alınmıştır. Ağaçlardan önceki ortalama ince partikül madde değeri, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve Avrupa Birliği (AB) sınırlarının üzerinde olan 33,01±8,2 μg/m3 olarak ölçülmüştür. Bu çalışmanın yapıldığı dönemde OK ve EK konsantrasyonlarının ortalaması 6,56±3,78 μg/m3 ve 2,36±1,51 μg/m3 olarak bulunmuş, ağaçlardan sonra ince partikül madde ortalama değeri 25,03±4,58 μg/m3 olarak ölçülmüştür ki bu hala DSÖ ve AB sınırlarının üzerindedir. Bu çalışmanın yapıldığı dönemde ortalama OK ve EK konsantrasyonları sırasıyla 6,71±4,01 μg/m3 ve 2,68±0,89 μg/m3 olarak bulunmuştur. Bu çalışmada, yoğun araç trafiğinin olduğu megakentlerde PM2.5 tehlikesine yol kenarındaki ağaçların bir çözüm olabileceği gözlemlenmiştir. Ancak, OK ve EK konsantrasyonları, çok daha küçük boyutları nedeniyle ağaçlar yardımı ile çözülemeyeceği düşünülmüştür.

Anahtar Kelimeler: