Özet:

Bu çalışma sorgulamaya dayalı mesleki gelişim modeli olan “Kritik (Eleştirel) Arkadaş Grubu (Critical Friends Group-CFG)” uygulamasının Türk İngilizce öğretim görevlilerinin mesleki gelişimi üzerindeki etkisini araştırmaktadır. Problem Durumu: Kısa dönemli yapılan eğitimlerin öğretmenlerin teorik bilgi ile sınıf içi uygulaması arasında ilişki kurmalarına yeterince olanak sağlamadığı bilinmektedir. Evans (2019) yeni fikirlerin ya da düşünme şekillerinin insanların uygulamalarına yansımasının yavaş yavaş olduğunu ve bu fikir ve bakış açılarının uygulama sırasında meydana gelen etkileşimlerle ve diğer etkenlerle geliştiğini söylemektedir. CFG modeli son zamanlarda sıkça uygulanan mesleki öğrenme topluluklarından birisidir ve bu çalışmada etkinliği araştırılmıştır. Mesleki öğrenme topluluğunungüncel tanımlarından birini Harris (2014) şöyle yapmıştır: Veri ve kanıtları analiz ederek ortaya çıkan öğrenici ihtiyaçlarını dikkate alarak bir grup profesyonelin uyumlu bir şekilde çalışmasıdır. Grup içinde bulunan öğreticiler arasında ast-üst ilişkisi yoktur, tüm öğretmenler birbirlerine destek olur, mentörlük yapar. Dolayısıyla kısa süreli gerçekleştirilen ve bir eğitici tarafından bilgilerin aktarıldığı tek yönlü eğitimler yerine öğretmenlerin işbirliği içinde çalıştıkları ve kendilerini rahat hissttikleri, birbirlerinden öğrendikleri mesleki gelişim modellerinin daha faydalı olduğu savunulmaktadır. Bu çalışmada uygulanan CFG modelinin teorik temeli sosyo-kültürel theriye dayanmaktadır. Bu teoriyle uyumlu olarak CFG öğretmenlere devam eden, derinlemesine inceleme sağlayan ve yansıtıcı teknikler kullanabilmelerine olanak vermektedir ve sonuç olarak öğrenci başarısını arttırmayı hedeflemektedir. Araştırmanın Amacı: Araştırma CFG modelinin öğretmenlerin mesleki gelişimi üzerindeki etkisini ölçmek amacıyla planlanmıştır. Öğretmenlerin bir grup halinde, hiyerarşik bir yapı olmaksızın çalışmalarını, beraber öğrenmelerini ve gelişmelerini amaçlamaktadır. Sınıfiçi zorlukları, kullanılan öğretme tekniklerin etkinliğini, farklı yöntem ve fikirlerin paylaşımını sağlayan CFG modelinin etkinliği bu çalışmayla araştırılmıştır. Bu doğrultuda iki araştırma sorusu sorulmuştur: 1.        Kendi fikirleri dikkate alındığında, Kritik Arkadaş Grubu (CFG) modeli içerisinde yer almak öğretmenlerin mesleki geişimi için güçlü bir yöntem midir? 2.        Öğretmenler bu model içinde yer aldıktan sonra hangi açılardan geliştiklerini düşünmektedirler? Araştırma Yöntemi: Araştırma bir Türk devlet üniversitesinde uygulanmış nitel vaka çalışmasıdır. Brown Üniversitesi Annenberg Enstitüsü tarafından Okul Reformu kapsamında kurulmuş NSRF (National School Reform Faculty) tarafından geliştirilen CFG modeli uygulanmıştır. Grup aralarında ast-üst ilişkisi olmayan 6 öğretmenden oluşmuştur. Gruba bir öğretmen koçluk yapmıştır (bu çalışmada araştırmacı bu görevi üstlenmiştir). Belli konularda hazırlanmış protokoller toplantılarda kullanılmıştır. Bu protokoller sadece kılavuz görevi görmektedir, toplantıların planlı bir şekilde geçmesini sağlamaktadır. Grup modeli bir eğitim öğretim dönemi boyunca uygulanmıştır. Verilerin analizinde tümevarım analiz tekniği uygulanmıştır. Nitel araştırma deseni olarak gömülü teori, araştırma ve veri analiz yöntemi şeklinde kullanılmıştır. Verilerin kaynağı öğretmenlerin tutukları günlükler, yüz yüze görüşmeler, toplantı kayıtları ve araştırmacının notlarıdır. Öğretmenlerden olur formu alınmıştır. İsimler gizli tutulmuştur. Toplantı kayıtları ve yüz yüze görüşmeler yazıya dökülmüştür; tüm verilerle beraber kodlama yöntemi ile incelenmiştir. İki araştırmacı tarafından kodlar belirlendikten sonra kategoriler oluşturulmuş ve bu kategoriler karşılaştırlmıştır. İlgili temalara ve alt-temalara karar verilmiştir. Son olarak değerbiçicilerarası güvenirlik hesaplanmıştır; bu sonuç .83 olarak bulunmuştur. Araştırma Bulguları: Çalışmanın sonucu bu grupta çalışan öğretmenlerin mesleklerine devam ederken daha iyi hissettiklerini ve işlerine daha çok bağlandıklarını göstermiştir. Grup çalışması öğretmenlere işbirlikçi bir ortamda çalışma şansı sunmuş, sınıf içinde yaşanan çıkmazların üstesinden gelme ve belirli akademik içeriklerin öğrenilmesi ve öğretilmesi üzerinde yoğunlaşmayı sağlamıştır. Öğretmenler arasında güçlü bir mesleki bağ kurulmasına yardımcı olmuştur. CFG güvenli ve rahat hissedilen bir ortam yaratmıştır. Bu açıdan sonuçlar diğer çalışmalarla benzerlik göstermektedir ((Dunne & Honts, 1998; Nave, 1998, 2000; Nefstead, 2009; Vo & Nguyen, 2010; Constantino, 2010;  Moore & Carter-Higgs, 2014; Gunbay & Mede, 2017). Yapıcı, etkili, yansımacı, demokratik, rahat terimleri sık sık kullanılmıştır. CFG toplantıları ve tutulan günlüklerden gelen verilere göre katılımcılar 4 temada fikirlerini dile getirmişlerdir. Bunlar motivasyon, kurumsal kısıtlar, bütünleşik beceri öğretimi ve sınıfiçi atmosfer, ve öğrencilerin gelişiminin takip edilmesidir. Hem öğrenci hem de öğretmenlerin motivasyonlarının arttırılmasına yönelik ortak düşünce üzerinde durulmuş ve paylaşılan fikirler grupta tartışılmıştır. Öğretmenlerin fikir alışverişi sonucunda ortaya çıkan uygulamaya yönelik yaklaşaımların olması katılımcıların özgüvenleri arttırmıştır. Bu uygulamaların yönetimle paylaşılması ve tüm okula yayılması düşüncesi benimsenmiştir. Araştırma Sonuçları ve Önerileri: CFG modeli öğretmenlerin öğretim yöntemlerinde karşılaştıkları sorunların üzerine gitme ve iyileştirme açısından faydalı bir uygulama olmuştur. Çalışmanın gerçekleştirildiği kurumda süregelen mesleki gelişimin önemi farkedilmiş, bu ve benzer uygulamaların daha geniş çapta devam etmesinin önemi yönetimle paylaşılmıştır. Bu gibi gelişim modellerinin uygulanabilmesi için okul yönetimlerinin desteği ve işbirliği önemlidir ve gerçekleştirilmelidir. Bu grup çalışmasının öğrenci öğrenimine etkisi ilerleyen çalışmalarda araştırılmalıdır

Anahtar Kelimeler: