Özet:

Bibliyografyalar akademik ve özellikle de biyografi çalışmaları için önemli kaynaklardır. Bu kaynaklar sayesinde hazırlanacak ilmi eserler daha ciddi ve detaylı bir mahiyet kazanmaktadır. Türk edebiyatının en önemli hikâye yazarlarından ve hikâyeciliğimizin kilometre taşlarından biri olan Memduh Şevket Esendal hakkında bu anlamda tam ve bütünlüklü bir bibliyografya çalışması yapılmamıştır. Onun hakkında yapılan çalışmaların (diğer edebiyatçılarımız hakkında yapılanlarla mukayese ettiğimiz zaman) yok denecek kadar az olduğunu görmekteyiz.  Bunda onun siyasi olarak durduğu yerin ve fikirlerinin büyük etkisi vardır. Onun fikri ve siyasi tercihleri ademiyete mahkum edilmesindeki temel etkendir. Böyle göz ardı edilen bir edebiyatçıyı tekrardan gün yüzüne çıkarmak için uzun soluklu bir çalışma gerekmektedir. Buna Esendal’ın uzun yazarlık hayatını da eklemek lazımdır. Yaklaşık yarım asırlık bir zaman dilimi içinde çeşitli siyasi ve edebi çevreler içinde yer almış, hayatının önemli bir bölümünü yurt dışında geçirmiş biri olarak onun eserlerini bir araya getirmek çok da kolay değildir. Ayrıca müstear isimler kullanarak hikâyeler kaleme alması araştırmayı biraz daha zorlaştırmaktadır. Fakat Osmanlı’dan Cumhuriyet’e neşredilmiş olan edebi dergilerle alakalı yapılan tezler bu zorlukları bir nebze de olsa kolaylaştırmıştır. Ancak gazeteler için aynı şeyleri söylemek mümkün değildir. Çünkü gazetelerin edebi yönden incelenmesi ve yazar kadrolarıyla tezler dergilere nazaran zayıf kalmıştır. Buna ek olarak bazı gazete nüshalarının ve ciltlerinin bulunmaması da bu alandaki eksikliklerdendir. Bu çalışmada bütün bu olumsuzluklara rağmen Memduh Şevket Esendal’ın siyasi ve edebi çevresi dikkate alınarak dönemin süreli yayınlarının tamamına yakını taranarak onun eserlerinin bütünlüklü bir bibliyografyası ortaya konulmak istenmiştir. 

Anahtar Kelimeler: