Özet:

Dünyada ve ülkemizde önemli sağlık sorunlarından biri olan kronik böbrek yetmezliği, birçok nedene bağlı olarak gelişebilmektedir. Kronik böbrek yetmezliği, vücudun metabolik ve elektrolit dengesini sürdürme yeteneğinin kaybolması ile sonuçlanan, böbrek fonksiyonlarının ilerleyici ve geriye dönüşsüz olarak bozulmasıdır. Böbrek fonksiyonları ciddi seviyede bozulduğu durumlarda hastanın yaşamı tehlikeye girer. Bu durumda vücutta biriken atık ve toksik maddelerin vücuttan atılması, vücut sıvı volüm ve homeostazisinin sürdürülmesinde uygulanan tedavi yöntemlerinden biri hemodiyalizdir. Hastalar hemodiyalize bağlı kronik ağrı, kramp, kaşıntı, anksiyete, yorgunluk ve uyku bozukluğu gibi birçok semptom yaşamaktadır. Hemodiyaliz hastalarının yaşadıkları bu semptomların tedavisinde integratif yöntemlerin kullanılması gün geçtikçe yaygınlaşmaktadır. Bu derlemede hemodiyaliz hastalarının semptom yönetiminde kullanılan bazı integratif yöntemlerle ilgili yapılan çalışma örnekleri hakkında bilgi verilmiştir.

Anahtar Kelimeler: