Özet:

2. Meşrutiyet döneminde Askeri Tıbbiye öğrencilerinin girişimiyle kuruluş çalışmaları başlatılan Türk Ocakları, Türk Milliyetçiliğinin teşkilatlanmasında dikkat çeken en önemli yapılanmadır. 1912 tarihli ilk Nizamnamede belirtilen cemiyetamaçlarının, Cumhuriyet döneminde de esasları açısından korunduğu dikkati çekmektedir. 1927 yılındaki yasada, Ocakların uygulanma alanının Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde münhasır olduğu yönündeki vurgu, Ocağın faaliyet alanının bütün Türk Dünyası olduğuna ilişkin bakış açılarına yönelik mesafeyi göstermektedir. Cumhuriyetin kurucu kadrosu, 2. Meşrutiyet’in “vatan” topraklarına ilişkin tanım farklılıklarını, Misak-ı Milli ile sınırları belirlenen gerçek bir anavatan vurgusuna kaydırmaya gayret etmiştir. Türk Milliyetçiliğinin, vatan olan Anadolu toprakları üzerinde yükseleceği öngörüsü, Milliyetçiliğin rasyonel kaynağının, kurucular nezdindeki yerine işaret etmektedir. Çalışmanın temel amacı; Türk Ocaklarının, Türk Milliyetçiliğinin teşkilatlanmasında üstlendiği görevler başta olmak üzere, Türk Ocakları içindeki aydınların Milliyetçilik tanımlarına getirdikleri bakış açılarının incelenmesidir. Türk Milliyetçiliğinin teşkilatlanma sürecindeki katkısı tartışılamaz olan Türk Derneği, Genç Kalemler ve Türk Yurdu Cemiyeti/Türk Yurdu Dergisi, Türk Ocaklarının kuruluşu öncesinde, Türkçülük düşüncesinin ilham kaynakları olarak değerlendirilmiştir

Anahtar Kelimeler: