Özet:

Bu çalışma ile COVID-19 pandemi sürecine ilişkin stresörleri, bireylerin bu stresörlere maruziyetlerini ve stresörlere ait stres düzeylerini değerlendirmek amacıyla Park ve arkadaşları (2020) tarafından geliştirilen COVID-19 Stresörlerine Maruziyet ve Stres Tepkisi Ölçeğinin (CSÖ) Türkçe uyarlama ve geçerlik-güvenirlik çalışmasının yapılması amaçlanmıştır. Ölçek, COVID-19 pandemi sürecine ilişkin 23 stresör maddesinden ve enfekte olma, aktiviteler ve kaynaklarla ilişkili stres alanları olmak üzere üç alt faktörden oluşmaktadır. Bu çalışmanın örneklemini yaşları 19-60 aralığında değişen 154 katılımcı oluşturmaktadır. Ölçeğin geçerlik analizleri için açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri kullanılmıştır. Aynı zamanda ölçüt bağlantılı geçerlik analizi için COVID-19 Pandemisi Toplum Ölçeği alt boyutları (pandemi duyarlılığı, pandemiden korunma ve pandemide sosyal güven) ve COVID-19’a ilişkin risk algısı değişkeni kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucu, orijinalinde üç alt faktör ve 23 maddeden oluşan CSÖ Türkçe formunda 20 madde ve enfekte olma, aktiviteler ve finansal ve finansal olmayan kaynaklar ile ilişkili stresörler olmak üzere üç faktörlü bir yapı elde edilmiştir. Ölçek, COVID-19 Pandemisi Toplum Ölçeği pandemi duyarlılığı ve pandemiden korunma alt boyutlarıyla pozitif korelasyon göstermiştir ve bulgular ölçeğin geçerliğini destekler niteliktedir. Ölçeğin güvenirlik analizi için iç tutarlılık katsayısı, madde-toplam korelasyon değerleri, test yarılama yoluyla elde edilen güvenirlik katsayısı ve test-tekrar test güvenirlik katsayısı hesaplanmıştır. Bulgular, söz konusu uyarlanan ölçeğin geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğunu göstermektedir. Ölçeğin Türkçe formu, COVID-19 pandemi sürecine ilişkin stresörleri ele alarak Türkiye’de bireylerin ölçekte yer alan her bir stresöre ait maruziyetlerini ve stres düzeylerini değerlendirmede özgün bir katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler: