Özet:

Hiç şüphesiz ki hadis ilminin ortaya çıkışı, varoluş nedeni ve amacı, öncelikle rivayetlerin sıhhatini ve Hz.Peygamber’e aidiyetini tespit edebilmektir. Bu amaçla Muhaddisler tarafından sened ve metinle ilgili bir takım kriterler belirlenmiş tabiî olarak ravî araştırmasına yani isnad tenkidine öncelik verilmiştir. H.V. asırdan itibaren ise uydurma olduğuna hükmedilen rivayetler belirli eserlerde toplanmış ve mevzûât literatürü oluşmuştur. Son zamanlarda, uydurma hadislerin tespitinde hangi kriterlerin öncelendiği ve uygulandığı tartışma konusu olmuştur. Bu araştırma, mevzû‘ hadisleri toplayan ilk eserlerden biri kabul edilen İbnü’lKayserânî el-Makdisî’nin “Tezkiratu’l-Mevzû‘ât”ı özelinde, onun uydurma rivayetleri tespitte ricâl tenkit metodunu tespit etmeyi amaçlamaktadır. İbn Hıbbân’ın “Kitâbu’lMecrûhîn”de tenkit edilen hadisleri ihtiva eden eser, ricâl tenkidi açısından incelenmiştir. Özellikle Makdisî’nin ricâl bilgisi, kullandığı cerh lafızları ve delâletleri, ricâl tenkit kaynakları, rivayetin Hz.Peygamber’e aidiyetini tespitte uyguladığı isnad tenkidi ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler: