Özet:

Bu çalışma, Elazığ çevresinde süt ineği ve koyunlarının beslenme durumu ile bunun üreme ve süt verimi üzerine etkilerinin tespiti için planlanmıştır. Bunun için de en az 5 baş süt ineği bulunan 27 sığır işletmesi ve en az 50 baş koyun bulunan 14 koyun işletmesi pilot olarak seçilmiştir. Süt ineği işletmelerinin tamamında tahıl samanı kullanılırken bunu, süt yemi, kepek, yaş şeker pancarı posası, arpa, pamuk tohumu küspesi ve kuru yonca izlemektedir. Ancak, yemlerin rasyondaki oranları dalgalanma göstermektedir. Koyun işletmelerinin tamamında rasyonların büyük kısmını saman ve arpa oluştururken, diğer yemler bir veya iki işletmede rasyona katılmaktadır. Rasyonlarda kullanılan ayçiçeği ve pamuk tohumu küspelerinin enerji ve protein düzeylerinin düşük, ham selüloz düzeylerinin yüksek olduğu görülürken, yonca ve fiğ gibi kuru otların b karoten düzeyinin düşük olduğu saptanmıştır. Rasyonların ham selüloz düzeylerinin yüksek olduğu gözlenmiş, diğer besin maddelerininkinde ise dalgalanmalar saptanmıştır. Ancak, hemen tüm işletmelerde verilen rasyonların, hayvanların besin madde ihtiyaçlarına göre değil, hayvanların mekanik doyum durumuna göre düzenlendiği saptanmıştır. Bu nedenle, verilen rasyonlar hayvanların kuru madde ihtiyacını karşılayabilmektedir. Yüksek süt verimli ineklerde laktasyonun pik dönemindeki tohumlamalarda hayvanların gebe kalma oranı düşük verimlilere göre düşükken, ilerleyen tohumlamalarda gebe kalma oranı yükselerek ortalama gebe kalma oranı dengelenmektedir. Sığır işletmelerinde belirgin abort olgularına rastlanmazken, koyun işletmelerinde ise daha çok travmatik nedenlere bağlı düşük düzeyde abortlara rastlanmıştır. Genelde yemler uygun şartlarda depolanırken, yaş şeker pancarı posası primitif şartlarda depolanmaktadır. Buna bağlı olarak da yemlerdeki küf ve bakteri sayısı, en yüksek düzeyde yaş şeker pancarı posasında tespit edilmiştir. Diğer yemlerdeki küf ve bakteri kontaminasyonunun tehlikeli sınırda olmadığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler: