Abstract:

Bu yazı, erken sinema dönemini, çocukluk ile olan ilişkisi etrafında tartışmaktadır. 1895-1920 yılları arası sinemanın doğuşu veya erken dünya sineması olarak anılan dönem, gerek çocuk imgeleriyle gerekse de çocuk seyirciler ile güçlü bir etkileşim içerisindedir. Öte yandan bu dönem, çocukluğun tarihsel bağlamı içerisinde de önem tutan bir eşik olarak değerlendirilebilir. Uluslararası üne kavuşmuş çocuk star serileri, sadece çocuk seyircilerin değil yetişkin seyircilerin de büyük beğenisini kazanmıştır. Çocuk kahramanların yer aldığı filmlerin hem çocuklara hem de yetişkinlere hitap etmesi, “çocukluk” ve “yetişkinlik” kategorilerinin oldukça yakınlaştığı anlamına gelmektedir. Bu durum çocukların ve yetişkinlerin aynı sinema salonundaki ortak seyir deneyimine dayanmaktadır. Bunun neticesinde çocuk yıldızlar da “yetişkinlere ait” özellikler görünebilirken pek çok yetişkin yıldızda da “çocuksu” özelliklere rastlanmaktadır. 1900’lü yılların başında hem geleneksel sosyoloji düşüncesi içerisinde hem de ulus devlet teması çerçevesinde “ideal ve erdemli bir yurttaş” yaratma misyonuyla çocukluk yaygın biçimde söylemleştirilmekteydi. Kültür, eğlence ve edebiyat alanında da çocuk imgeleri çok yoğun şekilde yer almaktaydı. Sinemanın ortaya çıkışıyla birlikte filmler yoğun şekilde çocukların gündelik hayat deneyimlerine odaklanır. Bu yoğun üretim, hiç şüphesiz çocuklarla ilgili söylemleri etkilediği gibi, yetişkinlerin çocuk imgelerine olan yönelimini de derinden etkilemiştir. Yazı, yaygın çocuk oyuncuların ve çocuk seyircilerin olduğu bu dönemde, yetişkinlerin de bu filmlere duyduğu yoğun ilgiden hareket ederek, yetişkinlikle çocukluk arasındaki mesafenin yakınlaştığından hareket ederek, yetişkinlerin çocukluk imgelerine duyduğu yönelimin nedenlerine dair bir tartışma ile sonlanacaktır.

Keywords: