Abstract:

Bu çalışmada ortaokul Türkçe ders kitaplarında yer alan şiir türündeki metinlerin içerdiği kök değerleri tespit etmek amaçlanmıştır. Araştırmanın veri setini 2023-2024 eğitim-öğretim yılında okutulan ortaokul Türkçe ders kitapları oluşturmaktadır. Çalışmanın verileri, doküman incelemesi yöntemiyle elde edilmiştir. Araştırmacı tarafından hazırlanan “Kök Değerleri Belirleme Formu” kullanılarak çalışma kapsamında yer alan şiirler incelenmiştir. Verileri çözümlemek ve yorumlamak için tümdengelimsel içerik analizi kullanılmıştır. Tüm sınıf seviyelerindeki kitaplar incelendiğinde şiirlerde en sık işlenen kök değerin sevgi olduğu, en az işlenen kök değerin ise dürüstlük olduğu görülmüştür. 5. sınıf ders kitabında kök değerlerin her birine uygun şiirlerle karşılaşılırken 6. sınıf ders kitabındaki şiirlerde dürüstlük ve sabır 7. sınıf ders kitabındaki şiirlerde dürüstlük, sabır ve saygı 8. sınıf ders kitabındaki şiirlerde ise dürüstlük olmak üzere bu kök değerlere rastlanmamıştır. Sonuç olarak ortaokul Türkçe ders kitaplarında yer alan şiirlerde sevgi kök değeri dışındaki diğer kök değerlerin sınıf düzeylerine dengeli bir şekilde dağılmadığı görülmüştür. Tüm kök değerlere uygun iletileri içeren şiirlerin seçimine dikkat edilerek değerler eğitimi açısından Türkçe ders kitaplarının niteliği artırılabilir.

Keywords: