Özet:

Bu çalışmanın amacı, ortaöğretim öğrencilerinin yazılı anlatımlarında, bağdaşıklık birimlerini metnin farklı düzeylerinde bir araya getirme durumlarını belirlemektir. Böylelikle öğrencilerin cümle içinde cümleler arasında, paragraf içinde, paragraflar arasında kurdukları bağlantı biçimleri ortaya konulmuş olacak; öğrencilerin metin oluşturma çalışmalarında bu bağlantıları daha sağlıklı nasıl kurabileceğine dair yeni yaklaşımlar ileri sürülebilecektir. Araştırmanın evreni,  2008-2009 Eğitim-Öğretim yılında Türkiye'de öğrenim gören ortaöğretim 9. ve 10. sınıf öğrencileridir. Türkiye evreninden 23 il ve 32 genel liseden seçilen 524 öğrenci örnekleme alınmıştır. Araştırmada ulaşılan temel sonuçlar şunlardır:  Bağdaşıklık araçları metin içerisinde sırasıyla en çok % 47, 32 ile cümleler arasında, % 31,60 ile cümle içerisinde, % 15 ile paragraf içerisinde, % 6,06 oranı ile de paragraflar arasında bağ kurma işleviyle kullanılmıştır. Ortaöğretim öğrencileri, bağdaşıklık araçlarını cümle içinde, cümleler arasında, paragraf içinde ve paragraflar arasında kullanırken bazı problemler yaşamaktadırlar. Bu problemler şöyle ifade edilebilir: Cümle içerisinde şahıs zamirinin karşılığının net bir biçimde belli olmaması, cümleler arasında işaret sıfatının karşılığının belli olmaması, cümleler arasında işaret sıfatının gereksiz kullanılması, cümleler arasında gönderim unsurunun tekil-çoğul uyumsuzluğu oluşturması, paragraf içerisinde gönderimle ilgili sözlü anlatım unsurlarının çok sık tekrar edilmesi, cümle içinde işaret zamirinin kullanımında tekil-çoğul uyuşmazlığı, cümleler arasında eksiltili anlatım yapmanın uygun olmadığı yerde eksiltili anlatıma başvurulması.

Anahtar Kelimeler: