Abstract:

Küreselleşen bir dünyada farklı ülkeler ile bütünleşebilmek, kültür ve bilgi alışverişinde bulunabilmek için ülkeler arası karşılaştırmalı eğitim çalışmaları yapmak önem arz etmektedir. Araştırma kapsamında karşılaştırma yapmak için Afganistan ülkesinin tercih edilmesinde ülkenin Asya’nın kalbi olarak nitelendirilmesi ve tarih boyunca çeşitli uygarlıkların güç gösterisine sahne olması etkili olmuştur. Çalışmanın amacı Afganistan İslam Cumhuriyeti’nde 2018’den itibaren geçerli olan ülkemizde ise 2017 yılında uygulamaya konulan ve 2018’de revizyona uğrayan Sosyal Bilgiler ders programları arasındaki benzerlik ve farklılıkları tespit etmektir. Araştırma nitel araştırma modeline dayalı doküman analizi tekniğiyle gerçekleştirilmiştir. Afganistan’da 2018-2019 öğretim yılında uygulanan 4, 5, 6. sınıf Türkiye’de, 2017-2018 yılında geçerli olan 4, 5, 6, 7. sınıf Sosyal Bilgiler ders programı araştırmanın çalışma alanını oluşturmaktadır. Sosyal Bilgiler öğretim programları betimsel analiz ile incelenmiştir. Programların amaçları, vizyonları, içerikleri, eğitim durumları, ölçme ve değerlendirme durumları arasındaki benzerlik ve farklılıklar karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Araştırma kapsamında Türkiye’nin sosyoloji, felsefe ve disiplinler arası amaçlara ağırlık verdiği gözlemlenirken Afganistan’da ise tarih ve coğrafya disiplinleri ön plana çıkmaktadır. Her iki ülkenin programında milli bir lidere atıf olmakla beraber kitaplarında ulusal marşa yer verildiği gözlenmiştir. Türkiye’nin vizyon ve amaçlarında Afganistan’daki gibi teoloji temelli din vurgusu yoktur. Afganistan’da 4. sınıfta 9 5. sınıfta 7 6. sınıfta 6 ünite mevcut iken Türkiye’de tüm kademelerde 7 öğrenme alanı bulunmaktadır. Afganistan’dakinin aksine Türkiye’de süreci ölçmeye yönelik çoklu ve alternatif değerlendirme yöntemleri uygulandığı sonuçlarına ulaşılmıştır.

Keywords: