Özet:

Bu çalışma 1988-2022 yılları arasında Türkiye’de iki dillilik üzerine yapılan doktora ve yüksek lisans tezlerini belirlemek, bu tezlerin yıllara, akademik düzeylerine, üniversitelerine, anabilim dallarına, danışmanların akademik unvanlarına, yazıldığı dillere, yöntemlerine, veri toplama araçlarına ve veri analiz yöntemlerine son olarak da örneklem grubuna göre dağılımlarını tespit etmek için hazırlanmıştır. Bu doğrultuda veriler Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi veri tabanında arşivlenen lisansüstü tezlere “Gelişmiş Tarama” seçeneğiyle herhangi bir filtre uygulanmadan elde edilmiştir. “İki dilli” ve “İki dillilik” anahtar kelimeleriyle tezler taranmıştır. Erişime açık olan tezler çevrimiçi olarak indirilmiştir. Erişime açık olmayan ve yayınlanma izni bulunmayan tezlere Üniversite Kütüphanesi aracılığıyla TÜBESS üzerinden ulaşılmıştır. Böylece ulaşılan 115 tez çalışmaya dâhil edilmiştir. Çalışmada elde edilen veriler bibliyometri tekniği ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, iki dillilikle ilgili yapılan bilimsel çalışmaların yıllara göre dağılımında 1988’de başlayan çalışmaların 2014 sonrasında yoğunlaştığı gözlenmiştir. En fazla çalışmanın 2021 yılında gerçekleştirildiği belirlenmiştir. En fazla çalışma yüksek lisans düzeyinde gerçekleştirilmiştir. Tezlerin üniversitelere göre dağılımında en fazla çalışma ise Gazi Üniversitesinde yaptırılmıştır. İki dillilik konusunda yapılan tezlerin anabilim dallarına göre olan dağılımında, Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Anabilim Dalı en çok çalışmanın yapıldığı anabilim dalı olmuştur. Tez danışmanlarının akademik unvanlarına göre dağılımında en fazla çalışma doçent doktorlar tarafından yaptırılmıştır. Yapılan tezlerin dillere göre olan dağılımında Türkçe en fazla kullanılan dildir. İkinci sırada İngilizce yer almaktadır. Tezlerde bilimsel araştırma yöntemi olarak nitel ve nicel araştırmaların neredeyse eşit düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Veri toplama aracı olarak en çok anketler tercih edilirken, veri analiz tekniği olarak en çok betimsel analize başvurulmuştur. Örneklem grubu olarak en fazla yetişkinlerin tercih edildiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: