Özet:

Afyon, Trabzon, Gaziantep, Erzurum il merkezleri, bazı kasaba ve köyleri ile, Çubuk Eğitim ve Araştırma Grup Başkanlığı’na bağlı bazı köyler ve Kayseri Yeşilhisar ilçesinin bazı köylerinde toplam 643 gebe ve 786 emzikli kadının beslenme alışkanlıkları genel sağlık şikâyetleri ve çocuk ölümü arasındaki ilişkiler İncelenmiştir. Genelde gebelerin % 6.9’u, emziklilerin % 71.6’sı bu özelliklerinden dolayı beslenmelerinde bir değişiklik yapmamaktadırlar. Bunun yanında kadınların yandan çoğu gebelik ve emziklilikte bazı besinlerin yararlı, bazılarının zararlı olduğunu belirtmişlerdir. Yararlı olarak nitelenen besinlerin başında; süt ve türevleriyle et ve yumurta gelmektedir. Zararlı kabul edilen besin gruplarının başmda gebelikte; tuzlu, acılı, baharatlı besinlerle hamur işleri; emziklilikte; lahana, soğan, sarımsak, patlıcan, pırasa gibi sebzelerle acılı, baharatlı besinler gelmektedir. Süt ve yoğurdu her gün ve gün aşın tüketenler gebelerde % 76.4, emziklilerde % 75.2, et ve türevlerini her gün ve gün aşırı tüketenler gebelerde % 412, emziklilerde °/o 32.4’tür. Bir ve daha çok çocuğu ölen kadın oranı genelde % 25.8’dir. Bu oran Erzurum’da °/o 43,7, Gaziantep’te % 35.1, Afyon’da % 21.4, Trabzon’da °/o 9.0, Çubuk köylerinde % 14.4, Kayseri köylerinde % 20.0 olarak bulunmuştur. Ölen çocukların % 47.2’si 3 aylık veya daha küçük, % 22.0’si 4 -6 ay, % 12.3’ü 7 - 9 ay arası, kalanı da 10 ay ve daha büyüktür. Gebe kadınların % 2 5 .5’inin, emziklilerin % 28.6’smın sağlık sorunları vardır. Süt - yoğurt, et ve yumurtanın tüketim sıklığıyla gebe ve emziklilerin sağlık durumu ve çocuk ölümü arasında önemli ilişki bulunmuştur (p<0.0 5). Bunun yanında gebelik ve emziklilikten dolayı beslenmelerinde yaptıklan genel değişiklikle çocuk ölümü ilişkili bulunmamıştır (p>0.05). Yine çocuk ölümü yönünden yerleşim yerinin il merkezi ya da kasaba - köy olması önemli bulunmazken, yöreler arası farklıbk önemli bulunmuştur (p<0.05). Çocuk ölümlerinin azaltılması için gebe ve emzikli kadının yeterli ve dengeli beslenme koşullarına kavuşturulması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler: