Özet:

Hadisçiler ile tarihçilerin tenkit yöntemlerini kısmen karşılaştırmaya çalıştığımız bu yazıda iki kesimin ortak yönleri kadar ayrıldıkları yönlerinin bulunduğunu göstermeye çalıştık. Hadis ve Siyer ilimleri, hem Hz. Peygamber’i konu edinmeleri, hem de ortak rivayetleri kullanmaları bakımından birbirine yakın iki alandır. İslam’ın ilk asrında rivayetler üzerinden birlikte hareket eden bu iki alan, aynı kaynaklardan beslenmiş, aynı malzemeyi ve benzer üslubu kullanmıştır. H. II. asırda malzeme ve üslup gibi yönlerden benzerliklere rağmen, alan ayrışması yaşanarak birbirlerinden bağımsız hale gelmeye başlamışlardır. H. III. asırda hadis ilmindeki isnad, cerh-tadil vb. gelişmeler neticesinde iyice birbirinden ayrışmış ve farklılaşmışlardır. Hadisçiler, siyer ile ilgili bir konuda kendi ölçü ve tercihlerine uygun olan rivayetlerle yetinirken, tarihçiler o konuyu kronolojik olarak baştan sona anlatmayı amaçladıkları için rivayetleri aktarmada daha rahat davranmaktadırlar. Konusu ve menşei itibarıyla birbirlerini tamamlayan iki alan olarak Hadis-Siret bütünlüğü, Hz. Peygamber’in, Hadis ve Sünnetin daha doğru ve detaylı öğrenilmesini ve anlaşılmasını sağlayacaktır. Bu nedenle günümüz hadis, sünnet ve siret çalışmalarında iki disiplinin kaynaklarının birlikte kullanılmaları önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler: