Abstract:

Ankara (Türkiye) batısında yer alan Geç Kretase yaşlı Beypazarı granitoyidi, petrografi ve jeokimyasal bileşimine dayanarak, granodiyorit ve diyorit olmak üzere iki farklı birime ayrılmıştır. Granitoyid subalkalin özellikte ve yüksek-K’lu seriye aittir. Granitoyidin bileşimi granitten diyorite değişim sunmaktadır. Bu kayaçlar göreceli olarak düşük 87Sr/86Sr (0.7053–0.7070) oranına sahiptir. Mineralojik ve dokusal veriler, ve ana ve iz element jeokimyası ile birlikte, tüm bu karakteristik özellikler, Beypazarı granitoyidiinin üst kabuk etkileşimi ile kirlenmiş manto ve kabuk bileşenlerine sahip, hibrid bir kaynaktan, magmatik bir yay ortam içinde oluştuğuna işaret etmektedir. Bu kayaçlar –5.5’den –2.0’a değişen aralıkta εNd(75Ma) değerlerine sahiptir. Bu karakteristikler aynı zamanda, kabuk bileşeninin Beypazarı granitoyidinin petrojenezinde önemli bir rol oynadığına işaret etmektedir. Beypazarı (Ankara) yakınında yüzlek veren, orta derecede evrim geçirmiş granitoyid stoğunun, toplam kayaç, kuvars ve silikat minerallerinin oksijen ve hidrojen izotop jeokimyası çalışılmıştır. Beypazarı granitoyidinin δ18O değerleri normal I-tipi granitler için tanımlanan değerlerden daha yüksektir. Bu durum, Beypazarı granitoyidinin önemli bir kabuk bileşenine sahip olduğuna işaret eden arazi gözlemleri, petrografik ve tüm-kayaç jeokimyasal veriler ile uyum içindedir. Bununla birlikte, mineraller arasındaki δ18O ilişkileri yarı-katı koşullarda herhangi bir hidrotermal proses girişine işaret etmemektedir. Beypazarı granitoyid örneklerine ait oksijen izotop sistematikleri, düşük-δ18O akışkanlarının (meteorik su) belirgin bir girişi olmaksızın, yüksek δ18O değerlerine sahip akışkanların (magmatik su) aktivitesini sonuçlamaktadır. Analizi yapılan dört kuvars-feldispat çift i 0.5–2.0 arasında Δqtz-feld değerlerine sahiptir, bu da kapalı sistem koşulları altında denge kavramı ile uyumludur. Sonuçta, granitoyidlerin hidrotermal akışkanlarla yaygın etkileşimini gösteren herhangi bir duraylı izotop verisi bulunmamaktadır ve bu sonuç bölgede büyük ölçekli baz metal mineralizasyonunun olmaması ile uyumludur.   

Keywords: