Özet:

Bölgesel dış ticaret stratejileri dünya ekonomisi ile bütünleşme sürecinde güçlü ticaret potansiyeline sahip ülkelerin yakın çevreleri ile karşılıklı ticari ve ekonomik ilişkilerini arttırarak bir yandan bölgesel refahın yükselmesine diğer yandan da bölgesel istikrarın sağlanması ile bölge üzerindeki etkilerini arttır maya yönelik politikalardır. Avrupa Birliği (AB) KomŞuluk Politikaları, Rusya Federasyonu Yakın Çevre, Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) Kuşak ve Yol İnisiyatifi ve ABD ise daha çok küresel politikaları ile stratejilerini şekillendirmektedir. Türkiye ise 2000 yılında uygulamaya koymuş olduğu “Komşu ve Çevre Ülkelerle Ticareti Geliştirme” stratejisi ile ticari etkisini geniş bir coğrafyaya yayma girişiminde bulunmuştur. Türkiye’nin Komşu ve Çevre ülkelerdeki dış ticaret analizi ihracat/ithalat tercihi ve payı açısından 1995- 2018 yılları arasında dört dönemde değerlendirilmekte ve Türkiye’nin strateji uyguladığı 52 ülkede Türkiye, AB, Rusya, ÇHC ve ABD’nin dış ticaret yoğunlaşmaları karşılaştırılmaktadır. Çalışmada 1995- 2018 yılları veri seti Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD) dış ticaret verilerinden elde edilmiş ve Xiong vd. (2019) tarafından uygulanan yöntem esas alınmıştır. Çalışmada Türkiye ve strateji kapsamındaki ülkeler arasında ticaret yoğunlaşması artmakla birlikte, yoğunlaşmanın yakın çevre ülkeleri ile sınırlı kaldığı, AB, Rusya, ÇHC ve ABD’nin uyguladığı stratejilerin Türkiye’nin ticari etkinliğini azalttığı veya önemli ölçüde yoğunlaşmasını arttıramamasına neden olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: