Özet:

Bu araştırmanın amacı, lise öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri ile temel demokratik değer düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Nicel yöntemli nedensel karşılaştırma ve ilişkisel modelli olan araştırmanın evrenini 2017-2018 eğitim öğretim yılında Malatya ili Yeşilyurt ve Battalgazi Merkez ilçelerinde bulunan liselerde eğitimine devam eden toplam 36116 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise kolay ulaşılabilir olduğundan random yöntem esas alınmış ve bu kapsamda 317 öğrenciye ulaşılmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin analizinde, betimsel istatistik analizleri, T Testi, Tek Yönlü ANOVA ve Basit Doğrusal Korelasyon testleri kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına öğrencilerin eleştirel düşünme eğilim düzeyleri ile cinsiyetlerine göre istatistiksel açıdan anlamlı olarak farklılaşmadığı, sınıf düzeyleri arasında istatistiksel açıdan anlamlı olarak farklılaştığı, kitap okuma değişkenine göre ise kitap okuyanların lehine anlamlı olarak farklılaştığı tespit edilmiştir. Öğrencilerin temel demokratik değer düzeylerinin cinsiyetlerine göre istatistiksel açıdan anlamlı olarak farklılaştığı, sınıf düzeyleri arasında istatistiksel açıdan anlamlı olarak farklılaştığı, kitap okuma değişkenine göre ise istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılaştığı ortaya çıkmıştır. Öğrencilerin eleştirel düşünme eğilim düzeyleri ile temel demokratik değer düzeyleri arasında, pozitif yönde, yüksek düzeye yakın ve anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Eleştiri ve demokratik değerlerin varlık olarak birbirlerine kaynaklık etmelerinden dolayı okul paydaşları bu iki olguya da gerekli özeni göstermeleri önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler: