Görüntüleme
52
İndirme
17
Türk kültür ve edebiyat tarihinde karşılaştırmalı çalışmalar önemli bir yer tutmaktadır. Türklerin tarih boyunca farklı coğrafyalarda devlet kurduğu düşünüldüğünde gerek şahsiyet gerek eser odaklı karşılaştırmalı çalışmaların gerekliliği anlaşılacaktır. Türklerin farklı asırlar ve mekânlarda hüküm sürmüş olsalar bile yaşayış tarzı ve eserleri arasındaki benzerlikler, aynı kültürel köklerden beslenildiği ve etkilenildiğini ortaya koymaktadır. Çalışmanın konusu bu bağlamda farklı asırlarda ve coğrafyalarda yaşayan ve ürün veren iki önemli Türk mutasavvıfı olan Ahmed Yesevî ve Mevlânâ arasındaki benzerlik ve farklılıklardır. Böylece iki bilgenin yetiştiği çevre, gördüğü eğitim, hocaları ve önceden belirlenmiş bazı konulardaki görüşleri dikkate alınarak ikisinin arasında ortak bir bağın kurulması amaçlanmaktadır. Türkiye’de özellikle 1990’lardan sonra Ahmed Yesevî ile ilgili çalışmaların büyük bir ilgi gördüğü anlaşılmaktadır. Bu tarihten günümüze yayımlanan kitaplar, makaleler, düzenlenen bilgi şölenleri bunu açıkça göstermektedir. Son yıllarda Ahmed Yesevi Üniversitesi tarafından geleneksel olarak düzenlenen uluslararası Yesevî sempozyumları da bu ilgiyi canlı tutmaktadır. Türkiye’de yapılan çalışmaların çoğu, Pîr-i Türkistan adıyla meşhur Ahmed Yesevî’nin başlattığı Türk tasavvuf hareketinin Anadolu topraklarındaki mutasavvıflar üzerindeki etkisini konu edinmektedir. Bilhassa Ahmed Yesevî’nin Hacı Bektâş-ı Velî, Hacı Bayrâm-ı Velî ve Yunus Emre gibi mutasavvıflar arasındaki müştereklik tespit edilmiş, onların aynı irfan ekolünden oldukları söylenerek ve bu iddia delillerle desteklenmiştir. Ancak adı geçen mutasavvıflar kadar önemli olan ve dünyaca daha çok tanınan Mevlânâ ile Ahmed Yesevî’yi karşılaştırarak inceleyen birkaç bildiri dışında müstakil ve kapsamlı herhangi bir çalışmaya rastlanılmamaktadır. Çalışmada, Ahmed Yesevî ve Mevlânâ’nın hayatı, yetiştiği ortam, ilim tahsili ve eserleri üzerinde kısa bilgiler verildikten sonra ikisi arasındaki benzerlikler tespit edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca her iki mutasavvıfın en çok bilinen eserleri olması açısından Ahmed Yesevî’nin Dîvân-ı Hikmet ile Mevlânâ’nın Mesnevî adlı eserleri de metin inceleme yöntemiyle ele alınmıştır. Üstelik Ahmed Yesevî’den bahsedilirken onunla ilgili yeni bulgular dikkate alınmıştır. Karşılaştırma neticesinde bu iki tasavvuf ehlinin hayatı, düşüncesi ve eserlerinde bazı ortak noktaların ve benzerliklerin olduğu belirlenmiştir. Bu çalışmanın özellikle dinî tasavvufi halk edebiyatı başta olmak üzere ve ileride yapılabilecek benzer karşılaştırmalı araştırmalara katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Comparative studies in the history of Turkish culture and literature hold an important place. When Turks consider that the state was established in different geographical areas throughout history, it will be clear that the need for comparative work focused on personality and work will be understood. Even though the Turks have ruled in different centuries and places, the similarities between their lifestyle and works show that they are fed and influenced by the same cultural roots. The subject of the study in this context is the similarities and differences between Ahmed Yesevî and Mevlânâ, the two major Turkish mutasavvî, who live and produce in different centuries and geographies. Thus the aim of the two wisdom is to establish a common connection between them, taking into account the environment, the education he sees, the teachers and the views on some previously determined subjects. It is clear that in Turkey, especially after the 1990s, the work on Ahmed Yesevî has seen a great interest. The books, articles, information celebrations published from this date to this day clearly show this. In recent years, the international Yesevi symposiums traditionally organized by Ahmed Yesevi University have also kept this interest alive. Most of the studies in Turkey are on the influence of the Turkish tasavvuf movement initiated by the famous Ahmed Yesevî under the name of Pîr-i Turkistan on the mutasavvufs in the Anatolian territory. In the words of the Holy Prophet (peace and blessings of Allah be upon him), the Holy Prophet (peace and blessings of Allah be upon him) said, “The Holy Prophet (peace and blessings of Allah be upon him) said, ‘The Holy Prophet (peace and blessings of Allah be upon him) said, ‘The Holy Prophet (peace and blessings of Allah be upon him) said, ‘The Holy Prophet (peace and blessings of Allah be upon him) said, ‘The Holy Prophet (peace and blessings of Allah be upon him) said, ‘The Holy Prophet (peace and blessings of Allah be upon him) said: But there is no particular and comprehensive study, except for a few statements comparing the world-known Mevlânâ and Ahmed Yesevî, which is as important as the mutasavvîfs mentioned and more well-known. In the study, the similarities between Ahmed Yesevî and Mevlânâ were tried to be identified after short information was given about the life of Ahmed Yesevî and Mevlânâ, the environment in which he grown, the distribution of science and his works. In addition, the two mutasavvf’s most well-known works of Ahmed Yesevî’s Dîvân-i Hikmet and Mevlânâ’s Mesnevî’s works were also addressed by the method of text examination. In addition, when talking about Ahmed Yesevî, new findings about him were taken into account. As a result of the comparison, these two tasavvuf members have some common points and similarities in their lives, thoughts and works. It is believed that this study will contribute to comparative research that can be done in the first place and in the future, especially in religious tasavvufi public literature.
Alan : Filoloji; Hukuk; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Ulusal
Makale Detay 
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
