Özet:

Amaç: El kavrama gücünün (EKG) saptanması klinikte ve epidemiyolojik çalışmalarda beslenme durumunu belirlemede kullanılan geçerli bir yöntemdir. Bu çalışmanın amacı, 19-65 yaş arası sağlıklı yetişkin bireylerde EKG referans değerlerinin ve etkileyen etmenlerin saptanmasıdır. Bireyler ve yöntem: Ankara Üniversitesi Hastaneleri’nde çalışan toplam 150 birey (47 erkek ve 103 kadın) üzerinde çalışma yürütülmüştür. Bireylerin genel özelliklerini, beslenme alışkanlıklarını, genel sağlık durumlarını ve fiziksel aktivite düzeylerini (PAL) saptamak üzere soru kağıdı uygulanmıştır. Besin tüketim sıklığı soru kağıdı ile saptanan enerji ve besin ögeleri alım miktarları Günlük Tüketilmesi Gereken Enerji ve Besin Ögeleri Miktarları (DRI) ile kıyaslanmıştır. Antropometrik ölçümler (vücut ağırlığı, boy uzunluğu, üst orta kol çevresi, bel ve kalça çevresi, triseps deri kıvrım kalınlığı) standart teknikler uygulanarak yapılmıştır. EKG ölçümü için Jamar El Dinamometresi kullanılmıştır. Sağ ve sol el için, yaş gruplarına ve cinsiyete göre referans persentil değerleri bulunmuştur. Bulgular: EKG referans değeri sağ ve sol el için, sırasıyla erkeklerde 42.3±7.3 kg ve 41.5±7.3 kg; kadınlarda ise, 24.7±5.2 kg ve 23.2±5.0 kg olarak saptanmıştır. Her iki cinsiyette de en yüksek EKG değerleri 25-44 yaşlarında belirlenmiş ve 45 yaştan sonra değerlerde düşme gözlenmiştir. Erkeklerde EKG ile vücut ağırlığı, beden kütle indeksi, üst orta kol çevresi ve üst orta kol kas alanı arasında pozitif, yaş ile negatif yönde önemli bir ilişki bulunurken (p<0.05); kadınlarda EKG ile boy uzunluğu, vücut ağırlığı ve PAL arasında önemli pozitif ilişki bulunmuştur (p<0.05). Sonuç: EKG basit, çabuk ve kolay uygulanabilen ucuz ve etkin bir yöntemdir. Tüm bu sonuçlar doğrultusunda el kavrama gücüne yönelik araştırmalar arttırılmalı, değişik yaş ve cinsiyet grupları için daha geniş örneklem sayısında referans değerler belirlenmelidir.

Anahtar Kelimeler: