Abstract:

19. yüzyıldan itibaren Rus hegemonyasında varlığını devam ettiren Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan ve Tacikistan’dan oluşan Orta Asya Devletleri 1991 yılında bağımsızlıklarını kazandıklarında Rusya, Çin, ABD, AB gibi büyük güçlerin oyun sahnesi olmaya devam etmişlerdir. Bu bağlamda yeni bir “ağabey” istemeyen bölge devletleri, tüm büyük güçleri birbirlerine karşı dengeledikleri çok vektörlü dış politika izlemeye başlamışlardır. Çalışmanın konusu gereği, bölge devletlerinin Rusya ve Çin ile ilişkileri incelenmiştir. Böylelikle Orta Asya Devletleri’nin çok vektörlü dış politikayı Rusya’yı Çin’e, Çin’i Rusya’ya karşı nasıl uyguladıkları ortaya konmaya çalışılmıştır. Çalışmada Türkçe, İngilizce, Rusça literatür taraması yapılmıştır. Çalışmanın birinci bölümünde Orta Asya Devletleri'nin çok vektörlü dış politikaları tanıtılmıştır. İkinci bölümünde Rusya'nın Orta Asya üzerindeki etkisi ve Orta Asya Devletleri'nin buna tepkisi ortaya koyulmuştur. Son bölümdeyse Çin'in Orta Asya Devletleri üzerindeki etkisi ve Orta Asya Devletleri'nin Çin'e bakış açısı sunulmuştur.

Keywords: