Özet:

Küresel iklim değişikliği nedeniyle, tarımsal üretim sistemleri için sera gazı analizlerinin enerji analizleriyle birlikte yapılması giderek yaygınlaşmaktadır. Bu çalışmada, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde (GDAB) kuru koşullarda kırmızı mercimek üretiminde yakıt tüketimine bağlı olarak gerçekleşen karbondioksit (CO2) emisyonları değerlendirilmiştir. GDAB’nde yer alan illerde toplam 165 kırmızı mercimek üreticisi ile yüz yüze anket yapılmış ve üretim işlemlerinde yakıt tüketimine ilişkin veriler toplanmıştır. Kırmızı mercimek üretimi sonucunda açığa çıkan CO2 emisyonlarının belirlenmesi için yapılan hesaplamalarda, Hükümetlerarası İklim Değişikliği Panelinde (IPCC) önerilen, yakıt esaslı CO2 emisyonu hesaplama yöntemi dikkate alınmıştır. GDAB’nde kırmızı mercimek üretiminde farklı tarla uygulamaları için birim üretim alanı (ha) başına toplam yakıt ve yağ tüketimi 144.34 l ha-1 gerçekleşmektedir. Birim üretim alanında toplam yakıt ve yağ tüketimi, 5356.05 MJ ha-1 enerji kullanımına karşılık gelmekte ve bu tüketim sonucunda hektar başına toplam 396.38 kgCO2 ha-1 emisyonu gerçekleşmektedir. GDAB’nde kırmızı mercimek üretiminde özgül yakıt tüketimi 0.137 l kg-1, özgül enerji üretkenliği 0.196 kg MJ-1, özgül CO2 emisyonu 0.378 kgCO2 kg-1, özgül tane verimi 7.27 kg l-1, özgül enerji tüketimi 5.1 MJ kg-1 ve özgül verim 2.65 kg kgCO2-1 olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: