Abstract:

Pierre Bourdieu (1930-2002), öne sürdüğü görüşler ve kuramlarla günümüzde sosyoloji biliminin önemli isimlerinden biridir. Pierre Bourdieu, oyun metaforu ve alan, habitus, simgesel sermaye ve simgesel şiddet gibi pek çok yeni kavramı sosyolojiye kazandırmıştır. Pierre Bourdieu’nun yapmış olduğu araştırmalar ve ortaya koyduğu görüşler, sadece sosyolojide değil diğer sosyal bilimlerin araştırmalarında da önemli birer kaynak haline gelmiştir. Özellikle de simgesel şiddet konusundaki saptamalarının sosyal bilimlerin pek çok araştırmasında önemli bir yer tuttuğu görülmektedir. Simgesel şiddet, var olan düzenin devamının sağlanması için fiziksel nitelik taşımayan bir baskı biçiminin ifadesi olarak tanımlanabilir. Bu baskı biçiminde, bir toplumsal eyleyici üzerinde kendi suç ortaklığıyla uygulanan şiddetten söz edilmektedir. Bir edebî eser incelemesi olan bu çalışmada Fakir Baykurt’un (1929-1999) Tırpan adlı romanı Pierre Bourdieu’nün simgesel şiddet kavramından hareket ile değerlendirilmiştir. Fakir Baykurt, Türk edebiyatında toplumcu gerçekçi bir sanat anlayışıyla romanlarını kaleme alan önemli bir yazardır. Fakir Baykurt, eserlerinde toplumu ve onu türlü yönlerden ayakta tutan, etkileyen dinamikleri kendi sanat anlayışı ve yaşam felsefesi ile birleştirerek ele almaktadır. 1970 Yılı TRT Roman Ödülüne değer bulunan Tırpan da zengin ve yaşlı adamların çocuk denilecek yaştaki kızlarla evliliği ve bunun yarattığı sonuçlar gibi son derece önemli bir sorunu konu edinmektedir. Romanın olay örgüsü, bu önemli konuya insanların bakış açılarının ve bu durumun yarattığı infiallerin anlatımı üzerine kuruludur. Konusu ve yazarının konuya bakış açısı nedeniyle Tırpan bu çalışma için seçilmiş, eser simgesel şiddet öğeleri açısından incelenmiştir.

Keywords: