Özet:

Bilimsel çalışmaların öncü rol üslendiği değişim ve yenilikler toplumları her yönden etkilemeye ve değiştirmeye başlamıştır. Özellikle Berlin duvarının yıkılmasıyla toplumsal düzen değişimi hızlanmış, internetin yaygınlaşmasıyla iletişim ağı genişlemiş ve bunun sonucu olarak devletlerin takipte zorlanacağı hızla dünya küreselleşmeye başlamıştır. Bu değişimlerden öncelikli olarak kapitalist sistemin ana yapıları etkilenmiş, değişime paralel olarak kendilerini reforme eden küresel ve uluslar üstü kurumsal yapılar ortaya çıkmıştır. Bu gelişmeler doğrultusunda devlet kurumları tüm yapılarını zorunlu bir gereklilik olarak yeni dönem anlayışına uygun işlevsellikte hem alt yapısal hem de hukuken yeniden düzenlemiştir. Toplumların her türlü kültürel mirasını günümüze taşıyıp geleceğe aktaran müzeler de bu yeni düzenlemede göz ardı edilmemiş ve şartlara uygun alt yapısal düzenlemelerle yeni olarak tanımlanabilecek sanal müzeleri oluşturmuştur. Sanal müzeler günümüz toplumsal yapısı içerisinde bir zorunluluk olarak ortaya çıkmıştır. Özellikle güncel bir sorun olarak Mart 2020’den sonra tüm dünyada toplumsal paradigmaların değiştiği Covid-19 küresel salgın döneminde sanal müzelerin eğitsel ve sosyal rehabilitasyon işlevi belirgin bir şekilde ortaya çıkmış ve müzelerin bu işlevi sanal müzeler sayesinde fonksiyonel olarak yerine getirilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmada toplumsal kültürün günümüze taşınıp geleceğe aktarılmasında birincil kurum olan müzelerin zorunlu değişimiyle ortay çıkan sanal müzelerin; düşünsel temelleri, konuya ait kavramlar, sınıflandırılması, dünyada ve Türkiye’de sanal müze örnekleri incelenmiştir. İnceleme yapılan alan yeni gelişip ortaya çıktığı için konunun kavramlarıyla ilgili temel tanımlarda ICOM yayınları esas alınmıştır. Alandaki bilimsel yayınlar taranmış ve sanal müze kavramına dair bir çalışma ortaya konmuştur. Konunun yeni olup yazın birliği olmamasından dolayı değişik görüşlerin yer aldığı tartışmalara da çalışmada yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler: