Abstract:

Eski Anadolu Türkçesi ve Osmanlı Türkçesi döneminde kaleme alınmış ve günümüze kadar ulaşmış farklı içeriklerde (dini ilimler, tıp, edebî içerikliler vb.) pek çok yazma eser mevcuttur. Bu yazmalar içerisinde özellikle sözlükler hem döneminin söz varlığını yansıtması hem de diğer eserleri anlama noktasında anahtar vazifesi görmesi bakımından ayrı bir öneme sahiptir. Bu değerli dil hazinelerinden biri de H 934 (M 1528) yılında istinsah edilen satır arası Arapça-Türkçe kapsamlı bir sözlük olan Müntehabü'l-Lugati'l-Arabiye’dir. Ana hatlarıyla tanıtmaya çalışacağımız sözlüğün öncelikle kütüphanelerdeki nüshaları tespit edilmiştir. Yazıldığı dönem ve sonrasında bir hayli rağbet gördüğü anlaşılan sözlüğün tespit edilen nüshaları arasından Milli Kütüphane Koleksiyonunda yer alan Çankırı İl Halk Kütüphanesi 18 Hk. 448 arşiv numaralı nüsha esas alınmıştır. Bu nüshanın seçilmesinde tarih bakımından eskilik, Türkçe sözcüklerin harekeli olması ve neredeyse eksiksiz olması belirleyici olmuştur. Zaman zaman farklı nüshalardan da istifade edilerek transkribe edilen sözlük farklı açılardan incelenmiştir. Türk dilinin söz varlığını yansıtan en önemli kaynaklardan olan sözlükler geçmiş ve gelecek dönemlere de ışık tutması bakımından son derece önemlidir. Biz de bu kıymetli eseri ilim dünyasına tanıtarak bir nebze de olsa Türk sözlükçülüğü alanına katkıda bulunmayı amaçladık

Keywords: