Atıf Sayısı
3
Görüntüleme
63
İndirme
27
Sesli Dinleme
1
Sibirya, binlerce yıl boyunca pek çok Türk kavmine ev sa¬hipliği yapmıştır. Sibirya’nın güneyinde yer alan Türk halk¬larından olan Hakas ve Kırgız Türkleri, zengin ve köklü kültürleriyle bu coğrafyanın en eski sahiplerindendir. Hakas ve Kırgızların dili, uzun yıllar sözlü kültür dairesinde gelişim göstermiş, çağdaş manada ilk örneklerini XX. yüzyılda ver-miştir. Hakasça ve Kırgızca ile ilgili ilk araştırmalar ise Ruslar ve Batılılar tarafından 18. yüzyıldan itibaren yapılmaya başlan¬mıştır. Özellikle Rusların bölgeyi ele geçirmek için yaptıkları çalışmalar bölge yerel halklarının dil ve kültürlerini de kap¬saması bakımından Hakaslar ve Kırgızlar için bir milat olarak kabul edilebilir. Hakas ve Kırgız adının etimolojisi hakkında efsanevi ve ilmi pek çok görüş vardır. Fakat biz bu konuya tarihsel gerçekliklerle örtüşen dilsel hususları Hakas ve Kırgız ilgisi noktasında ele alacağız. Etimolojisine kısaca değinirsek Kırgız adı, ‘kırk’ sayısına ‘ız’ çoğul eki getirilerek ‘kırk’ ve ‘cüz’ yani ‘kırkyüz’ biçiminde ‘kırkyoz’ (kırk uruu)’ sözünden Eski Türkçede yaşayan ‘kırkır’ veya ‘kırker’ kelimelerinden ‘kıra-gız’, ‘kara el’, ‘kara çaçtu el’ adlarının birleşmesinden Kırk genç kızın soyundan gelen eski Türklerde ‘kırgu- kırıg (kızıl)’e ‘kırgın’>’kırgıt’>’kırgız’ vb. şekillerde oluşmuştur. Hakas adı ise Hakas Türkleri tarafından ilk kez yerli halk tarafından 1917 yılında “Xакас” “Xakas” şeklinde kabul edilmiştir. Çalışmada, günümüzde iki ayrı Türk grubu olarak karşımıza çıkan Hakas ve Kırgızların tarihi süreçte nasıl adlandırıldığına yer verilecektir. Terimler art ve eş zamanlı olarak ele alınarak Hakas ve Kırgız terimlerinin birbiri yerine kullanılıp kullanılmadığı hususu incelenecektir.
Siberia has been home to many Turkish peoples for thousands of years. Hakas and Kyrgyz Turks, among the Turkish peoples located in southern Siberia, are among the oldest owners of this geography with their rich and rooted cultures. Hakas and the language of the Kyrgyz have developed in the oral culture apartment for many years, their first examples in contemporary manada XX. in the century. The first research on the Hakas and Kyrgyz language began in the 18th century by the Russians and the Westerns. In particular, the work of the Russians to occupy the region can be considered a milate for the Hakas and the Kyrgyz people in terms of the language and culture of the local people. There are many legendary and scientific opinions about the ethymology of the name Hakas and Kyrgyz. But we will discuss the linguistic aspects of this issue that are covered with historical realities in the Hakas and Kyrgyz interest points. If we briefly refer to the ethymology, the name of Kyrgyz is added to the number of 'kyrk' by adding a multiple attachment; 'kyrk' and 'cüz' in the form of 'kyrk' (kyrk uruu) from the word 'kyrk' (kyrk uruu) from the words 'kyrk' or 'kyrk' living in ancient Turkish; 'kyrk' or 'kyrk' from the combination of the names 'kyrk' or 'kyrk' or 'kyrk' from the descendants of 'kyrk' or 'kyrk' from the descendants of 'kyrk' or 'kyrk' from the descendants of 'kyrk' or 'kyrk' from the descendants of 'kyrk' or 'kyrk' formed in forms. The name Hakas was first accepted by the Hakas Turks in 1917 by the indigenous people in the form of "Xakas" and "Xakas". The study will describe how the Hakas and Kyrgyz people that are faced today as two separate Turkish groups are named in the historic process. The terms will be addressed as art and simultaneously and will be examined whether the Hakas and Kyrgyz terms are used in place.
Alan : Filoloji; Hukuk; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Ulusal
Makale Detay 
Atıf Yapanlar
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
