Özet:

İlk kez Kristeva’yla birlikte postmodern eleştiri alanında anılmaya başlayan metinlerarasılık terimi, postmodern edebiyatın kullandığı anlatım biçimlerinden üstkurmacanın bir türevidir. Bir yeniden yazma işlemi olan metinlerarasılık, bir yazarın başka metinlerden parçaları kendi metnine ekleyerek, iki ya da daha fazla metin arasında ilişki kurma biçimidir. Edebiyat tarihinin başından beri, her yazar kendinden önce yazılmış metinlerden etkilenmiştir.  Ancak bu olgunun “metinlerarası” adıyla yazınsal eleştiri alanında yerini alması 1960’lardan sonradır. İlkin çeşitli dergi ve gazetelerde şiirleri ve yazılarıyla görünen Murathan Mungan’ın ilk kitabı, 1980 yılında yayımlanan Mahmut ile Yezida’dır. Yazar daha çok şiirleri, hikâyeleri, oyunları ve romanlarıyla tanınsa da film senaryoları ve şarkı sözleri de yazar. On bir hikâye kitabı olan yazar,  Metinlerarası ilişki biçimlerini öykülerinde sıkça kullanır.  Dokuz Anahtarlı Kırk Oda (2017), “Binbir Gece masallarım” olarak tanımladığı Kırk Oda öykü dizininin son kitabıdır. Kırk Oda, Üç Aynalı Kırk Oda, Yedi Kapılı Kırk Oda kitapları ile benzer yapıda yazdığı Dokuz Anahtarlı Kırk Oda’da da diğer kitaplarında olduğu gibi geleneksel malzemeden faydalanarak modern öyküler kaleme almıştır. Özellikle masallara göndermelerle dolu olan bu öykülerde Doğu ve Batı kaynaklı metinler dönüşüme uğratılarak yeni bir metin meydana getirilmiştir. Bu çalışmada öncelikle metinlerarası kuram açıklanacaktır. Ardından metinlerarası ilişki biçimlerinin tanımlanmasıyla beraber, Dokuz Anahtarlı Kırk Oda’da yer alan metinlerarası göndergeler tespit edilecektir. Yapılan analiz sonucunda metinlerarsılığın Mungan’ın Dokuz Anahtarlı Kırk Oda isimli eserinde yer alan öykülerde hangi amaçla ve nasıl kullanıldığı, ne gibi işlevlere sahip olduğu, metnin arka planının kavramada etkili olup olmadığı uygulamaya dökülerek, metinlerarasılık kuramı bağlamında tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler: