Özet:

Bu çalışmada, belgesel ve toplumsal belgeci fotoğrafa yönelik araştırmalarda Walter Benjamin vurgusunun yetersiz kalmış olması sorunundan hareket edilerek bu fotoğraf yaklaşımları Benjamin'in geliştirdiği düşünceler ve kavramlar bağlamında sorgulanmış, onun fotağrafa dair öngörülerinin, varsayımlarının ve fotoğraftan beklentilerinin ne ölçüde gerçekleştiği araştırılmıştır. Benjamin'in görsel bilinçdışı, aura, politik sanat, şok etkisi ve algı evreninin zenginleşmesi gibi önemli kavramları üzerinden hareket edilmiştir. Çalışmanın yöntemi ise niteliksel içerik analizidir. Çalışmada fotoğraf makinelerinin giderek küçüldüğü, bu sayede anlık görüntüleri yakalamaya daha hazır hale geldiği, resimli dergilerin sayısının arttığı ve bu dergilerdeki altyazıların belgesel fotoğrafın asli bir parçası haline geldiği saptanmıştır. Belgesel fotoğrafçıların tanıklığı sayesinde görsel bilinçdışı hakkındaki bilgilerimizin arttığını ve algı evrenimizin zenginleştiğini söyleyebiliriz. Belgesel fotoğrafın politik amaçlar doğrultusunda kullanıldığını, politikanın estetize edilmesi çabalarına politikleşerek yanıt verdiğini, suçu ve suçluları ifşa ettiğini, kötü aurayı ortadan kaldırdığını ve şok etkisi yarattığını gösteren örneklerin varlığından söz edebiliriz. Bunların, iyi auranın ortadan kalkmasının bir sonucu olarak gerçekleştiği dikkati çekmiştir. Bu çalışma kapsamında incelenen toplumsal belgeci fotoğraf çalışmalarının yarattığı sosyal değişimlerin çoğunun küçük ve yerel, diğer bir deyişle mikro ölçekli değişimler olduğunu, az da olsa makro ölçekli değişimlere rastlandığını söyleyebiliriz.

Anahtar Kelimeler: