Abstract:

İktisadi bir değer olarak ‘girişimcilik’ sosyal ve kültürel boyutlarla yakından ilişkili bir edim niteliği de taşımaktadır. Sosyal ve kültürel yapının olanakları ile ilişkili olmasından ötürü ekonomik sistemin yanı sıra toplumsal düzende de yaratıcı, yenilikçi, değişimci bir sürecin başlatıcısı rolünü üstlenmektedir. Dolayısıyla girişimci sınıfın söz konusu bu dönüştürücü etkisi toplumsal düzende bir kategori olarak önemini de gittikçe artırmaktadırGirişimci ediminin doğası ve değişimci potansiyeli sosyal ve kültürel ortamların bir türevi olarak görülmekte, hatta girişimciler toplumsal hiyerarşide farklılaşma yaratıcı bir kategori oluşturmaları nedeniyle egemen/üst sınıfın bir temsilcisi olarak da sayılmaktadırlar. Topluma yön verme, toplumsal ayrımlarda belirleyici bir taraf olma özelliklerinden ötürü girişimcilik bu çalışmada, sosyo-kültürel bir çerçevede ele alınarak toplumsal sistemle ilişkilendirilmeye, bu bağlamda da elverişli sosyal ve kültürel ortamlar ile ‘girişimci kültür’ olgularına açıklık getirilmeye çalışılacaktır. İlgili literatürde yer alan psikolojik ve davranışsal yaklaşımlar, girişimcilerin ekonomik değer üretmeye dönük tercihlerinin yöneldiği tutum ve davranışlara odaklanırken, toplumsal yaklaşımlar bireysel kararlar üzerinde sosyal ve kültürel yapının ve değişkenlerinin önemine vurgu yapmaktadır. Salt kişisel nitelikler, çoğu zaman, karar almayı etkileyen sosyo-kültürel etkenlerin rolünü eksik bıraktığı için, girişimcilik kuramında bugün sosyal yapı ve kültürel etkenlerin belirleyici özelliklerinden hareket edilmeye başlanmıştır. Öyle ki, Max Weber’den bu yana, başta din olmak üzere, eğitim, yaş, cinsiyet, aile kökeni, etnisite vb. etkenlerin iktisadi davranışın oluşmasına yol açtığı, girişimcilik edimlerinin artmasına olanak tanıdığı sonucuna ulaşılmaktadır. Girişimsel fikirler, fırsatlar, kaynaklar ve başarı için sosyo-kültürel değişkenler motivasyonel etkide bulunmakla birlikte, niçin bazı toplumlar girişimcilikte yüksek başarı gösterirken ötekilerinde aynı başarı söz konusu olamamaktadır? Girişimcilikle sosyo-kültürel yapı arasında nasıl bir ilişki bulunmaktadır? Ve hangi tür sosyo-kültürel ortamlar girişimcilik edimi için elverişli sonuçlar yaratmaktadır? Araştırmanın tüm bu başat soruları toplumsal’ın ve kültürel’in doğasına ve farklılıklarına yönelmeye yol açacaktır. Risk almaya dönük tepkileri, rasyonel tercihleri, başarı güdüsünü, kendine güven ve sorumluluk alma düzeyini farklılaştıran sosyo-kültürel yapı farklılıkları Kırgızistan ve Türkiye girişimciliği üzerinden karşılaştırmalı olarak ampirik bir incelemeye tabi tutulacaktır

Keywords: